Duitsland zet deur open voor hoger opgeleiden en vakmensen
Ook buurland Duitsland heeft te maken met grote personeelstekorten. Jaarlijks zijn er naar schatting 400.000 internationale medewerkers nodig om de Duitse economie draaiende te houden. Vanuit dat besef werd afgelopen juni een wet aangenomen die het makkelijker maakt voor hoger opgeleiden en vakmensen om naar Duitsland te komen.
“In Duitsland is er, net als in andere Europese landen, een kloof tussen de vraag naar arbeid en de verouderende en krimpende beroepsbevolking,” zegt Florian Swyter, directeur van BAP, de Duitse brancheorganisatie voor uitzendorganisaties. “Eind vorig jaar stelde het IAB – het instituut voor arbeidsmarktonderzoek van het federale arbeidsbureau – vast dat er twee miljoen openstaande vacatures waren, een historisch record. Zonder arbeidsmigratie ontstaat er in 2035 een tekort van zeven miljoen arbeidskrachten. Dat betekent dat Duitsland een netto-immigratie nodig heeft van 400.000 mensen per jaar om de beroepsbevolking op peil te houden.” Maar arbeidsmigratie is niet de enige oplossing voor de grote kloof tussen vraag en arbeid op de Duitse arbeidsmarkt, stelt Swyter. “Ook de participatie van vrouwen, ouderen en mensen met een arbeidsbeperking moet omhoog. En we zullen fors in moeten zetten op digitalisering. Maar één ding is zeker: we kunnen simpelweg niet zonder arbeidsmigratie.”
“Ook de participatie van vrouwen, ouderen en mensen met een arbeidsbeperking moet omhoog. En we moeten fors inzetten op digitalisering. Maar één ding is zeker: we kunnen simpelweg niet zonder arbeidsmigratie.”
Florian Swyter, directeur van BAP
Drie pijlers
In juni van dit jaar is er een wet aangenomen die het makkelijker maakt om mensen van buiten de Europese Unie naar Duitsland te laten komen, de zogenaamde derdelanders. “Die wet is gebaseerd op drie pijlers,” licht Swyter toe. “In de eerste pijler gaat het om mensen met een hogere beroepsopleiding en universitaire opleiding die over een EU Blue Card beschikken. Daarvoor is de inkomenseis verlaagd van 58.400 euro bruto naar 43.800 euro. Uitzenders kunnen nu dus een grotere groep werven in derde landen.” De tweede pijler is er vooral op gericht om meer vakmensen aan te trekken. Swyter: “Wie een in zijn herkomstland erkende beroepskwalificatie en twee jaar werkervaring heeft, mag tevens naar Duitsland komen. Erkenning van de kwalificatie in Duitsland is niet langer een vereiste. Zolang het maar niet om beschermde ambachten gaat. Beschermde beroepen zijn onder meer die van automonteur, bakker en slager.”
Canadees voorbeeld
Binnen de derde pijler geldt een puntensysteem naar Canadees voorbeeld. Derdelanders kunnen een ‘kansenkaart’ krijgen, een tijdelijk visum dat iemand een jaar de tijd geeft om in Duitsland werk te vinden. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar opleidingen en diploma’s, maar ook naar taalkennis, banden met Duitsland en kwalificaties voor beroepen waarin grote tekorten zijn. Swyter: “Heeft iemand geen twee jaar werkervaring, maar spreekt diegene goed Duits of Engels, dan kan hij of zij toch een ‘kansenkaart’ krijgen. Daarmee wordt het mogelijk om gedurende een jaar maximaal twintig uur in de week te werken. Je kunt dan geen aanspraak maken op een uitkering. Voor derdelanders die onder deze tweede en derde pijler vallen, kunnen uitzendorganisaties tevens de werving en selectie doen en daar waar nodig aanvullende scholing verzorgen. Ze mogen echter geen derdelanders zelf in dienst nemen.”
Wettelijk raamwerk arbeidsmigratie
Terwijl Duitsland de deur openzet voor kenniswerkers en vakkrachten, gaat in Nederland de politieke discussie momenteel geregeld over het beperken van arbeidsmigratie. Welke aanbeveling heeft Swyter voor een nieuw kabinet? “In het licht van de demografische ontwikkeling kun je de discussie over arbeidsmigratie niet negeren. We zitten als Europa in een concurrentiestrijd met landen als Canada en de Verenigde Staten, die een fundamenteel andere houding hebben ten aanzien van arbeidsmigratie. Mijn advies aan een nieuw Nederlands kabinet is: ga met de betrokken stakeholders nadenken over een wettelijk raamwerk voor arbeidsmigratie. Duitsland heeft een eerste – zij het nog niet toereikende – stap op dat pad gezet. En daarbij is het raadzaam de ervaring en expertise van uitzendorganisaties te benutten om het enorme probleem van de tekorten op de arbeidsmarkt op te lossen.”
