Reactie op val van het kabinet: “De arbeidsmarkt kan zich geen crisis veroorloven”
Na de val van het kabinet is de grote vraag wat er zal gebeuren met de plannen van minister Van Gennip voor de hervorming van de arbeidsmarkt. Worden de hervormingen doorgezet? Of wordt het pakket van maatregelen door de Tweede Kamer controversieel verklaard en daarmee doorgeschoven naar het nieuwe kabinet? Het standpunt van de ABU is helder. “Of de arbeidsmarkthervorming wordt volledig voortgezet, of volledig controversieel verklaard. Wat ons betreft het eerste,” zegt ABU-directeur Jurriën Koops.
“Het was duidelijk dat het kabinet al langer moeite had om op ingewikkelde dossiers tot overeenstemming te komen,” zegt Koops. “Toch was de val van het kabinet, zeker op dit moment, een verrassing. Het onderwerp migratie waarop het kabinet viel, is voor de samenleving een belangrijk onderwerp. Maar ook een belangrijk onderwerp voor onze sector, omdat uitzenders een rol hebben bij zowel arbeidsmigratie als bij het aan het werk helpen van statushouders.”
Integraal en gelijktijdig
Volgens Koops komt de val van het kabinet op een uiterst ongelukkig moment. “Op tal van terreinen als de bouw, het klimaat en de energietransitie liggen er grote opgaven. Een grote opgave ligt er óók wat betreft de hervorming van de arbeidsmarkt. Door minister Van Gennip is – in navolging van het SER-advies – eigenlijk alles net op de rails gezet. Als ABU doen wij daarom een dringend beroep op de Tweede Kamer om het arbeidsmarktpakket niet controversieel te verklaren.” Daar is voor de ABU echter wel een nadrukkelijke voorwaarde aan verbonden, aldus Koops. “De hervorming van de arbeidsmarkt kan alleen worden doorgezet als het voorgenomen pakket integraal en gelijktijdig wordt doorgevoerd. En er dus niet aan cherry picking wordt gedaan en er geen extra maatregelen, zoals de maximale inleentermijn, worden toegevoegd. Wat ons betreft kan het niet zo zijn dat alleen de beoogde zzp-regelgeving controversieel wordt verklaard, terwijl de arbeidsrechtelijke regels voor uitzenden wel worden aangepast. Het is samen uit, samen thuis.” Alle voorstellen die voortvloeien uit de brief van Van Gennip van april dit jaar, moeten in samenhang beoordeeld worden, benadrukt Koops. “Want anders ontstaan er twee snelheden en kan het zomaar zijn dat zzp twee of drie jaar later dan uitzenden wordt gereguleerd. Dat is voor de ABU onacceptabel. Het is vooral heel slecht voor de gewenste balans op de arbeidsmarkt. En, zoals gezegd, niet in lijn met het SER-advies, waarin het belang van de integraliteit en gelijktijdigheid van het pakket benadrukt wordt.”
“De hervorming van de arbeidsmarkt kan alleen worden doorgezet als het voorgenomen pakket integraal en gelijktijdig wordt doorgevoerd.”
Jurriën Koops, directeur ABU
Motie Omtzigt arbeidsmigratie
Over arbeidsmigratie is recent door de Tweede Kamer een motie van Pieter Omtzigt aangenomen, vertelt Koops. Daarin wordt ervoor gepleit om de door het kabinet voorbereide maatregelen rond arbeidsmigratie nader uit te werken en in het najaar voor te leggen aan de Tweede Kamer. Koops: “Dit betekent waarschijnlijk dat dit onderwerp niet controversieel wordt verklaard en dat kan voor onze branche belangrijke gevolgen hebben. Daarnaast verwachten wij dat het voornemen om tot een verplichte certificering te komen, niet controversieel wordt verklaard. Ten aanzien van die certificering zal de ABU nog gaan beoordelen wat onze stellingname wordt. Want wij hebben twijfels over de effectiviteit én uitvoerbaarheid van het stelsel, zoals dat nu wordt beoogd.”
Voorspelbaar overheidsbeleid nodig
Mocht de Tweede Kamer in september toch besluiten om het pakket van arbeidsmarkthervormingen controversieel te verklaren en door te schuiven naar een nieuw kabinet, dan betekent dat volgens Koops niet dat het advies van de commissie-Borstlap en het SER-advies daarmee verdwijnen. “De ankers voor de hervorming van de arbeidsmarkt blijven bestaan. Het draagvlak voor dit pakket onder de sociale partners is er nog steeds.” Uitstel van de maatregelen kan volgens Koops wel leiden tot veranderingen. “Het is onvoorspelbaar welke kant het dan opgaat. Dat is namelijk sterk afhankelijk van de samenstelling van de nieuwe coalitie.”
Vertraging zal er sowieso optreden, zo voorziet Koops. “Het arbeidsmarktpakket zou op 1 januari 2025 of 1 januari 2026 ingevoerd worden. Dat gaat zeker een jaar tot anderhalf jaar langer duren. Dat betekent dat het ongelijke speelveld en de huidige disbalans op de arbeidsmarkt blijven bestaan. In tijden van krapte is dat zeer schadelijk voor de arbeidsmarkt. Want wij zien nu dat er forse substitutie plaatsvindt tussen uitzenden en schijn-zzp. Bovendien hebben (uitzend)ondernemers voorspelbaar overheidsbeleid nodig, anders houden ze de hand op de knip en dat is slecht voor de economie. Die zekerheid is er nu niet. Nederland kan zich eigenlijk geen crisis veroorloven. Dat geldt niet alleen voor de arbeidsmarkt, maar ook voor al die andere belangrijke transities die geen uitstel dulden.”
