“Aan de wildgroei van contractvormen moet een einde komen”
Jeroen Postma, voorzitter programmacommissie GroenLinks
“Vrijwel direct na de eerste coronamaatregelen verloren honderdduizenden flexwerkers en zzp’ers hun werk. Mensen die jarenlang hard hadden gewerkt, hadden ineens geen werk meer. Grote bedrijven die dankzij hen recordwinsten boeken, weigeren op te draaien voor de risico’s. De coronacrisis toont de grote kloof tussen mensen met zekerheid en een goed inkomen en de mensen zonder zekerheid die bij tegenslag in grote (financiële) problemen komen. Die kloof is fundamenteel onrechtvaardig. Dat moet anders,” stelt voorzitter van de programmacommissie GroenLinks Jeroen Postma. GroenLinks maakt van deze coronacrisis het keerpunt naar een eerlijke arbeidsmarkt.
“Nederland kent een hoge belasting op arbeid en een lage belasting op kapitaal. Op dat vlak willen we een radicale verandering. Werken moet lonen en voor werkgevers moet het interessant zijn om mensen in dienst te nemen. Daarom willen we de belasting op kapitaal verhogen. Tegelijk willen we laagbetaalde arbeid goedkoper maken en goed betaalde arbeid duurder. Daarnaast maken we het toeslagenstelsel veel eenvoudiger, zodat niemand meer verstrikt raakt in het systeem.”
Vast contract de norm
Wat GroenLinks betreft wordt het vaste contract weer de norm, zoals bepleit door de commissie-Borstlap. Postma: “Dat doen we door tijdelijke contracten duurder te maken voor werkgevers. We maken schijnzelfstandigheid onmogelijk: we verhogen de premie voor werkgevers op tijdelijke contracten, behandelen alle werkenden gelijk voor de belasting en vormen de arbeidskorting en de zelfstandigenaftrek om tot één korting voor alle werkenden. Zelfstandigen geven we het recht op een fatsoenlijk minimumtarief. Verder willen wij een collectieve basisvoorziening tegen arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Zelfstandigen kunnen zich daar bovenop vrijwillig bijverzekeren.”
“De uitzendbranche kan in de arbeidsmarktregio’s een waardevolle bijdrage leveren om mensen weer naar werk te brengen.”
Aan de wildgroei van contractvormen moet een einde komen, stelt Postma. “Payrolling, contracting en nulurencontracten worden afgeschaft. Er blijven drie contractvormen over: het vaste en het tijdelijke contract voor het reguliere werk, het uitzendcontract voor ziek en piek en het zelfstandigencontract voor zzp’ers. Uitzendkrachten krijgen recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als andere werknemers.”
Investeren in mensen
Juist nu door de coronacrisis veel mensen werkloos worden, moet er geïnvesteerd worden om mensen van-werk-naar-werk te begeleiden, vervolgt Postma. “Daarom verruimen we de mogelijkheden voor mensen in de bijstand om zich te laten omscholen voor sectoren waar personeelstekorten zijn. Iedereen die in de bijstand of de Wajong zit en ondanks begeleiding geen werk kan vinden, krijgt recht op een (basis)baan. Werk is belangrijk voor ons welzijn en er is genoeg zinvol werk te doen in de ouderenzorg, het onderwijs of in de wijken. Verder willen we toe naar één werkloket waar iedereen terecht kan met vragen over werk, loopbaan, scholing en begeleiding naar werk. Op lokaal niveau zien we wat dat betreft al een aantal goede initiatieven. Ook de uitzendbranche kan in de arbeidsmarktregio’s een waardevolle bijdrage leveren om mensen weer naar werk te brengen.”
Sociale Ontwikkelbedrijven
Een inclusieve arbeidsmarkt is voor GroenLinks een belangrijk gegeven. “Arbeidsbeperkten verdienen een reguliere baan. Daarom zijn wij voorstander van een bindend quotum voor de overheid en grote bedrijven. We vervangen loondispensatie door één duidelijke loonkostensubsidieregeling, zodat alle werkenden met een beperking op zijn minst het minimumloon verdienen. Werkgevers worden goed ondersteund met een no-riskpolis en jobcoaching. Tevens moeten we constateren dat de sociale werkvoorziening te snel is afgebouwd. Daarom pleiten we voor de oprichting van Sociale Ontwikkelbedrijven, waar mensen met een beperking terecht kunnen of van waaruit mensen gedetacheerd kunnen worden. Daarbij kan de uitzendbranche een nuttige partner zijn.”
Harde aanpak misstanden
Postma: “Een eerlijke arbeidsmarkt vraagt ook om het aanpakken van misstanden. De Inspectie SZW krijgt meer ruimte om zelfstandig onderzoek te doen en gaat ook handhaven op de naleving van cao-lonen, beloningsdiscriminatie, werkdruk, discriminatie en sociale veiligheid. Malafide werkgevers krijgen hoge boetes en moeten werknemers financieel compenseren bij misstanden. Ook scherpen we de regels voor de uitzendsector aan om een einde te maken aan de misstanden met malafide uitzendbureaus. En er komt een vergunningstelsel om te voorkomen dat niet iedereen zomaar een uitzendbureau kan beginnen.”
Meer mogelijkheden arbeidsmigratie
Het vrije verkeer van personen in Europa is voor GroenLinks een groot goed. “Wat ons betreft komen er meer mogelijkheden voor arbeidsmigratie van buiten de Europese Unie. Tegelijk willen we de uitbuiting van arbeidsmigranten hard aanpakken. De koppeling van contracten voor werk, huisvesting en vervoer verbieden we. Er komt meer geld voor de Inspectie SZW, om streng te kunnen handhaven op fatsoenlijk werkgeverschap. En met gemeenten worden afdwingbare afspraken gemaakt om een eind te maken aan het tekort aan huisvesting voor arbeidsmigranten. Want tot nu toe is dat veel te vrijblijvend en schuiven gemeenten te makkelijk hun verantwoordelijkheid af.”
Dit interview verscheen in Uitzendwerk 4 2020
