Landelijke uitwisseling matchingsgegevens komt eindelijk in zicht
Het is een jarenlang gekoesterde wens voor de arbeidsmarkt: meer transparantie in het werkzoekendenbestand. Zodat werkgevers en werkzoekenden beter, sneller en efficiënter te matchen zijn. Vanaf 2025 moet de landelijke VUM-uitwisselingsvoorziening hiervoor zorgen. Dit kan de publiek-private samenwerking voor de arbeidsmarkt een extra impuls geven. Ten minste, als werkgevers en private arbeidsbemiddelaars ook kunnen meedoen en zicht krijgen op werkzoekenden. Daarvoor moet nog wel een stap worden gezet.
De uitwisselingsvoorziening VUM (Verbeteren Uitwisseling Matchingsgegevens) is ontstaan door samenwerking tussen UWV, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het werkzoekenden- en vacaturebestand moet hierdoor transparant worden over regio- en organisatiegrenzen heen. Gemeenten en UWV delen gegevens hiervoor onderling vanuit hun eigen bronsysteem. Om een meer uniforme werkwijze te krijgen, zijn ook een gegevenstandaard voor vacatures ontwikkeld en een afsprakenstelsel voor de gegevensdeling.
Gezamenlijke visie
Om de aanpak te testen en verder te ontwikkelen zijn drie pilots gelanceerd: in Flevoland, de Achterhoek en dit najaar in Groningen. Daar wordt ook de technische koppeling via matchingssoftware voor het eerst gebruikt. De landelijke uitrol gaat begin 2025 van start. De ontwikkeling past volledig bij de komst van regionale werkcentra in alle 35 arbeidsmarktregio’s.
Een belangrijk uitgangspunt van VUM is een gezamenlijke visie op gegevensdeling, benadrukt Renate Westdijk, projectmanager van de pilots. “Waar gemeenten in het verleden vooral keken naar hun eigen werkzoekendenbestand moet nu het grotere gezamenlijke belang vooropstaan: het beste resultaat voor werkzoekenden en werkgevers. Of de meest geschikte kandidaat nu uit jouw eigen gemeente komt of een buurgemeente, die ook ‘jouw’ werkzoekenden bemiddelt. Zo levert deze samenwerking uiteindelijk meer op voor iedereen.”
VUM in breder perspectief: “Waardevolle bron ook optimaal benutten”
Als iemand de uitwisselingsbehoefte van matchingsgegevens van meerdere kanten kent, is het Joop de Boer. Hij werkte bij UWV, Olympia Uitzendbureau en sinds 2022 als adviseur Publiek-private samenwerking bij de ABU. Hij ziet grote potentie in VUM voor werkzoekenden, werkgevers en de arbeidsmarkt als geheel. “Maar dan moet je zo’n waardevolle bron – onder voorwaarden – wel openstellen voor private partners. Anders blijft een groot deel van de mogelijkheden onbenut. Als (gecertificeerde) uitzendorganisaties meedoen, kunnen we meer mensen in een uitkeringssituatie sneller en effectiever naar werk bemiddelen. Ook werkzoekenden die extra begeleiding nodig hebben. Uitzendorganisaties hebben een belangrijke opstapfunctie naar de arbeidsmarkt en kunnen de juiste begeleiding en ontwikkelmogelijkheden bieden. Laten we elkaar niet buitensluiten, maar juist omarmen, zodat we vanuit ieders expertise de sociale en economische uitdagingen kunnen aangaan. Wij willen hierover zeker in gesprek met onze publieke partners. Om zorgvuldigheid te waarborgen, kunnen zij gewoon bepaalde kwaliteitseisen stellen aan uitzendorganisaties en andere werkgevers.”
Toegang private partners
De afgelopen tien jaar opgebloeide publiek-private samenwerking voor de arbeidsmarkt tussen gemeenten, UWV, uitzendorganisaties en andere werkgevers kan door VUM een extra impuls krijgen. Maar dan moeten private partners wel kunnen meedoen door vacatures te delen én zicht te krijgen op het werkzoekendenbestand. Dit laatste is echter nog niet geregeld en publieke partijen blijken soms huiverig om matchingsgegevens te delen. Westdijk: “Gegevensdeling is het hogere doel. Als publieke partijen de gegevens voor zichzelf houden, gaat het niet werken. Er is een nieuwe stap nodig om in ieder geval een deel van de gegevens voor matching te ontsluiten. Dit hoeft waarschijnlijk niet eens met een wetswijziging. Als een werkzoekende akkoord geeft om bepaalde gegevens te delen om hun werkkansen te vergroten, kan dat al genoeg zijn. Maar dit ligt gevoelig in Nederland door de uitkeringsafhankelijkheid van een werkzoekende. Is het dan wel een vrije keuze? Hoe willen we hiermee omgaan? Daar moeten de publieke partijen nog een beleidskeuze in maken.”
"Ik gun de BV Nederland dat we deze stap nu zetten."
Renate Westdijk, projectmanager van de VUM-pilots
Rol uitzendorganisaties
Enkele uitzendorganisaties waren in de beginfase betrokken bij de ontwikkeling van VUM en de gegevensstandaard. Namens STAN Partners was Kim Kulderij (operationeel directeur van het LLO-platform) aanwezig bij twee informatiebijeenkomsten. Zij ziet de voordelen, maar ook dat er nog een stap nodig is. “Als wij beter en actueel zicht krijgen op de gegevens van werkzoekenden kunnen we veel sneller schakelen om hen te bemiddelen. Bovendien kunnen we dan nog beter matchen, omdat we onze eigen matchingsmethoden kunnen gebruiken. We worden minder afhankelijk van de individuele beoordeling die een consulent bij een gemeente of UWV maakt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat iemand nog geen relevante werkervaring heeft voor een vacature, maar dat wij voor iemand wel kansen zien door zijn werkachtergrond of competenties. Ik begrijp dat gemeenten en UWV matchgegevens over werkzoekenden niet met iedereen delen. Maar met een selectie van partners die aan bepaalde eisen voldoen – bijvoorbeeld uitzendorganisaties met een ABU-certificering – is dat goed te regelen.”
Volgens Westdijk moeten private partners en het ministerie nu in gesprek om te kijken hoe private partners kunnen bijdragen en onder welke voorwaarden. “Als private specialisten direct zicht krijgen op werkzoekenden kunnen zij veel meer kandidaten direct bemiddelen. Daarin hebben zij echt toegevoegde waarde door hun netwerk, kennis van opdrachtgevers en door hun eigen manier van kijken en werken. Ik gun de BV Nederland dat we deze stap nu gaan zetten.”
