Ministerie SZW lanceert samen met sectoren Ontwikkelpaden krapteberoepen: "Gewoon beginnen en gaandeweg bijsturen"
Om werkzoekenden naar een krapteberoep te helpen, stimuleert het ministerie van SZW de opzet van sectorale ontwikkelpaden. De kinderopvang startte er als eerste mee. “Het is de perfecte manier om zonder diploma’s in een baan in te stappen en door te groeien.”
“Nederland kampt met grote personeelstekorten in allerlei sectoren. Tegelijkertijd staan er veel mensen langs de zijlijn die wel interesse hebben, maar niet over de juiste diploma’s beschikken,” vertelt Janne van Stokkom, senior projectleider bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Om vraag en aanbod bij elkaar te brengen, bedachten de ministeries van SZW en Onderwijs de sectorale Ontwikkelpaden. Van Stokkom: “In een Ontwikkelpad staat beschreven hoe iemand zich stapsgewijs binnen een sector kan ontwikkelen tot een volledig gekwalificeerde beroepskracht. Daarmee helpen we personeelstekorten te verkleinen, een brede doelgroep werkzoekenden te re-integreren én een leven lang ontwikkelen te stimuleren.”
Driehoek werkgevers, opleiders en kandidaten
De kinderopvang is de eerste branche waarvoor het Ontwikkelpad werd ontwikkeld. “Niet alleen zijn er in de kinderopvang grote personeelstekorten, de tekorten werken ook door naar andere sectoren,” legt Van Stokkom uit. “Samen met Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) en Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) hebben we het stappenplan vormgegeven om van groepshulp naar gekwalificeerde pedagogisch medewerker te groeien. We werken voor de implementatie samen met relevante landelijke en regionale partners, zoals de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB), Stichting Nederland Onderneemt Maatschappelijk!, opleiders en de publieke en private partijen in de 35 arbeidsmarktregio’s, waaronder uitzenders. Om de Ontwikkelpaden te laten slagen heb je, net als met leerwerktrajecten, vanuit drie hoeken voldoende animo nodig: werkgevers, opleiders en kandidaten. Stokt een van die drie, dan kom je niet tot een succesvol traject.”
Zonder diploma’s instappen
Inmiddels zijn meer dan twintig arbeidsmarktregio’s met het Ontwikkelpad Kinderopvang aan de slag. “Kandidaten zonder vooropleiding worden gestimuleerd te starten als groepshulp en ontwikkelen zich, als ze dat willen en kunnen, verder tot pedagogisch medewerker,” vertelt Daniëlle Baas, strategisch adviseur bij brancheorganisatie BMK. “Dat kan via het behalen van mbo-praktijkverklaringen en mbo-certificaten op niveau 2 en niveau 3. Zo kunnen kandidaten zich laagdrempelig en in hun eigen tempo ontwikkelen. Het is de perfecte manier om zonder diploma’s in te stappen in een baan en vervolgens door te groeien.” Volgens Pam Comfurius, beleidsadviseur bij brancheorganisatie BK, snijdt het mes aan meerdere kanten. “Voor huidige medewerkers zorgen de extra groepshulpen voor werkdrukverlaging en meer werkplezier door bijvoorbeeld jobcarving.” Maar, zo benadrukt ze, dit traject vereist wel een extra investering van de kant van werkgevers. “Dat is het echter dubbel en dwars waard. Je investeert enerzijds in het behoud van je personeel en zorgt er anderzijds voor dat nieuwe doelgroepen een kans op werk krijgen. Denk aan statushouders, mensen vanuit een uitkeringssituatie of mensen die een heel ander beroep hebben en willen overstappen. We zijn dan ook heel blij dat er door het ministerie van SZW geld is vrijgemaakt voor subsidie voor werkgevers die groepshulpen aannemen en scholing bieden via het Ontwikkelpad Kinderopvang.”
“Met de ontwikkelpaden wordt personeel behouden en krijgen nieuwe doelgroepen een kans op werk.”
Pam Comfurius, beleidsadviseur bij brancheorganisatie BK
Pippi Langkous-aanpak
Over de ontwikkeling van het Ontwikkelpad Kinderopvang zijn alle betrokkenen enthousiast. “We zijn er op de Pippi Langkous-manier ingegaan: gewoon beginnen en gaandeweg bijsturen,” zegt Baas. “Brancheorganisaties BK en BMK zijn daarbij de kartrekkers. Natuurlijk liepen we tegen allerlei obstakels aan. Zo hebben we gemerkt dat het goed is om zoveel mogelijk partijen al in een vroeg stadium te betrekken. Er is brede bekendheid, draagkracht en branchekennis nodig. Het organiseren van startbijeenkomsten met de regionale WerkgeversServicepunten is daar een goed middel voor.” Bovendien heeft niet iedere werkgever direct op het netvlies hoe groepshulpen een plek kunnen krijgen binnen de organisatie, vult Van Stokkom aan. “Daar is vaak extra uitleg en ondersteuning bij nodig. Voor de uitzendbranche een uitgelezen kans voor een adviserende hr-rol.”
Op basis van de ervaringen bij de ontwikkeling van het Ontwikkelpad Kinderopvang ligt er nu een standaard stappenplan voor andere sectoren, vertelt Van Stokkom. “In het najaar staan de Ontwikkelpaden van zeven branches binnen de techniek, bouw & energie en drie branches binnen de zorg en de groenbranche op de planning om landelijk beschikbaar te komen. Daarnaast zijn we met andere sectoren in gesprek, zoals het onderwijs en andere zorgbranches. Door anders te kijken naar werk en ontwikkeling, ontstaan veel nieuwe mogelijkheden. Samen zijn we hard aan de slag om de krapte aan te pakken en werk voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken.”
Tamara Petter, programmamanager Kinderopvang Randstad Nederland
“Wij juichen het Ontwikkelpad Kinderopvang van harte toe.”
De sectorale Ontwikkelpaden in het kort
• Met de sectorale Ontwikkelpaden willen de ministeries SZW en OCW het - in samenwerking met sectoren - makkelijker maken voor mensen om in te stromen in een sector, over te stappen uit een andere sector, door te stromen of zich te specialiseren binnen een functie.
• Op dit moment komt de kinderopvang circa 6.000 mensen te kort. Als de kabinetsplannen voor een (grotendeels) kosteloze kinderopvang doorgaan, zal er in 2033 een tekort van maar liefst 41.900 medewerkers zijn.
• Het Ontwikkelpad Kinderopvang helpt huidige en toekomstige groepshulpen in kinderopvang zich te ontwikkelen. Via ‘scholingstegels’ leren zij verschillende werkzaamheden in de praktijk. Daar kunnen ze ook praktijkverklaringen of certificaten voor ontvangen.
• Het ministerie van SZW heeft een subsidieregeling ter ondersteuning van het Ontwikkelpad Kinderopvang. In november 2024, 2025 en 2026 kunnen kinderopvangorganisaties subsidie aanvragen voor maximaal 40% van de loonkosten van een groepshulp.
