Een leven lang ontwikkelen, waarom is dat nodig en hoe gaan we dat realiseren?
Drie vragen aan drie experts over wat nodig is om een leven lang ontwikkelen te faciliteren en stimuleren en hoe zij dat willen aanpakken.
Hannie Vlug, directievoorzitter Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB)
“De arbeidsmarkt kent grote tekorten aan personeel én onbenut potentieel bij werkenden en werkzoekenden. Als we dat potentieel willen benutten, dan is om- en bijscholing, ofwel een ‘leven lang ontwikkelen’, de gouden formule. Dit kan door praktijkleren in het mbo voor iedereen toegankelijk te maken. Dat betekent dat vakmensen de mogelijkheid krijgen om te leren op de werkvloer. Onder begeleiding van een praktijkopleider bij een SBB erkend leerbedrijf haalt een vakman of vakvrouw een erkend diploma, mbo-certificaat of praktijkverklaring – uitgegeven door een mbo-instelling. Zo houden we vaardigheden en kennis op peil.”
Wat is nodig om kansen te verzilveren?
“Het mbo is bijzonder geschikt om aan de slag te gaan met een leven lang ontwikkelen. Mkb-bedrijven en grote regionale werkgevers hebben een sterke band met het mbo-onderwijs, vanwege hun toegevoegde waarde als mede-opleiders van een half miljoen mbo-studenten per jaar. SBB vormt de brug tussen het mbo-onderwijs en het bedrijfsleven door de ruim 250.000 erkende leerbedrijven. We weten dat ongeveer de helft van die leerbedrijven bereid is om ook volwassenen op te leiden. De brug is dus sterk genoeg om ook om- en bijscholing voor volwassenen te dragen. Een mooi voorbeeld is dat uitzendkrachten in de logistiek zonder startkwalificatie de gelegenheid hebben gekregen zich te ontwikkelen binnen de uitzendbranche door het behalen van een praktijkverklaring via het mbo. Om- en bijscholing via praktijkleren is een belangrijke route naar een weerbare en toekomstbestendige arbeidsmarkt.”
Welke rol kan de uitzendbranche spelen?
“De uitzendbranche speelt een belangrijke rol bij de afstemming tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Bovendien kan de branche een drijvende kracht zijn in de ontwikkeling van het vaktalent van morgen door te investeren in scholing. Veel sectoren kampen momenteel met een tekort aan vakmensen op mbo-niveau. Uitzendkrachten hebben niet altijd de juiste ervaring of diploma’s om in de kansrijke sectoren aan de slag te kunnen. Via praktijkleren in het mbo kunnen ook zij een waardevol diploma, mbo-certificaat of praktijkverklaring behalen. Voor deze trajecten zijn financiële middelen beschikbaar, dankzij subsidies. Het is mooi om te zien dat de uitzendbranche met de inzet van scholingsvouchers zelf ook actief uitzendkrachten stimuleert om te blijven leren en ontwikkelen.”
Ria van ’t Klooster, directeur Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO)
“Ik geloof in eigen regie. Of het nu mensen met een vast contract, flexwerkers of zzp’ers zijn, werkenden zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling en inzetbaarheid. Maar de een lukt dat beter dan de ander. Daarom is het nodig om een leven lang ontwikkelen goed toegankelijk te maken. Mensen willen gemak: een laagdrempelige voorziening waardoor ze eenvoudig een ontwikkel- of loopbaangesprek kunnen voeren over hun toekomst. ‘Waar sta ik in mijn carrière? Wat kan ik? Waar wil ik naartoe? En wat is daarvoor nodig? Een dergelijke faciliteit zou een goede oplossing zijn om werkenden die niet vanzelf de stap nemen, wel aan het leren te krijgen. Jezelf ontwikkelen wordt dan onderdeel van een way of life.”
Wat is nodig om kansen te verzilveren?
“We doen het in Nederland helemaal zo slecht nog niet. We hebben een fantastische private opleidingssector, er is ontzettend veel aanbod en er kan op heel veel verschillende manieren geleerd worden. Maar er zijn bepaalde groepen die achterblijven. Er zijn ontzettend veel kansen, je moet alleen wel de weg weten en de financiële middelen hebben. Voor wie niet thuis is in de wereld van opleidingen, is het best een klus om te vinden wat je zoekt. Er zijn zoveel opleidingen en zoveel opleiders. Ik ben daarom erg voor een landelijk scholingsportaal met een overzicht van alle mogelijke opleidingen, waarbij je je met een druk op de knop kunt aanmelden. Als dan iedereen ook beschikt over een eigen opleidingsbudget, zou dat echt het verschil kunnen maken.”
Welke rol kan de uitzendbranche spelen?
“Ik wil de uitzendbranche graag complimenteren. De branche doet namelijk niet alleen ontzettend veel aan het op een laagdrempelige manier aan het werk krijgen van mensen, maar stimuleert daarbij ook scholing. Er wordt duidelijk gemaakt waarom scholing belangrijk is en dat je ermee aan het werk kunt komen én blijven. Het is erg belangrijk om werkenden perspectief te bieden. De uitzendbranche is bij uitstek de partij die dat perspectief kan bieden. Door actief een loopbaanbeleid aan te bieden en uitzendkrachten zo de weg te wijzen van een ‘broodbaan’ naar een ‘droombaan’.”
Daphne Boogh, directeur HR bij uitzendorganisatie Aethon
“Het begint met mensen bewust te maken van het nut van ontwikkelen. Continue ontwikkeling draagt bij aan meer werkplezier, trots zijn op wat je doet en behoud van je waarde op de arbeidsmarkt. Maar mensen ontwikkeling willen opleggen, werkt niet. Vandaar dat wij onze mensen actief laten ervaren wat het nut ervan is. We voeren persoonlijke gesprekken over wat iemand doet, welke kennis en vaardigheden daarvoor nodig zijn, welke interesses er zijn, wat uit automatisme gedaan wordt en wat anders en beter zou kunnen. Ontwikkelen wordt vaak in één adem genoemd met opleiden, maar wij zien het breder. Ontwikkelen is iets dat je iedere dag doet en opleiden is een belangrijk onderdeel daarvan.”
Wat is nodig om kansen te verzilveren?
“De ouderwetse manier van opleiden moet losgelaten worden. Dat is een belangrijke les die wij getrokken hebben. Door een online en hybride systeem van leren in te zetten, kunnen we veel beter aansluiten bij de interesse, behoefte en levensfase van mensen. Geen standaardpakketten, maar maatwerkopleidingen, waardoor mensen het leuker vinden om zich te ontwikkelen. Wie op een leukere manier leert, doet het liever en daardoor vaker. Daarnaast moeten we de kans benutten om mensen te laten zien dat meer ontwikkeling bijdraagt aan meer werkplezier. Wat je moet doen tijdens je werk staat vast, maar hoe je het doet, heb je zelf in de hand. De manier waarop je werkt, kan bepalen of je energie haalt uit je baan of dat het energie kost. Ontwikkeling speelt daar een grote rol in.”
Welke rol kan de uitzendbranche spelen?
“De uitzendbranche is bij uitstek de branche die het mogelijk maakt om je (door) te ontwikkelen. Middels flexwerk kun je laagdrempelig een kijkje in verschillende keukens nemen en verschillende manieren van werk ervaren. Je bent vaak nog niet belast met ingewikkelde zaken of interne projecten, waardoor je je als uitzendkracht puur kunt focussen op het goed doen van je werk. Word je daarin op de juiste manier begeleid, dan zorgt dat voor een versnelling van persoonlijke ontwikkeling. De uitzendbranche heeft soms nog te maken met een imagoprobleem, maar we bieden juist volop kansen en zouden dat best meer mogen uitdragen.”
