“Er ligt een mooie rol voor uitzenders om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen”
Carola Schouten, minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, wil werken aan een samenleving waarin iedereen een kans op werk heeft. Dat nu nog veel mensen langs de kant van de arbeidsmarkt staan, vindt zij slecht te verteren. “De uitzendbranche kan een belangrijke, regionale rol spelen om mensen een opstap te bieden naar een duurzame baan.”
Kijkend naar de Nederlandse maatschappij en de arbeidsmarkt: wat vindt u de belangrijkste ontwikkelingen?
“De werkloosheid is laag, dat is positief. Maar toch staan er nog velen langs de zijlijn. Dan heb ik het vooral over mensen met een arbeidsbeperking of mensen die lang in de bijstand zitten, maar wel op de een of andere manier kunnen participeren. Dat vind ik ontzettend zonde, en daar kunnen we wat aan doen. Er is een Banenafspraak gemaakt voor mensen met een arbeidsbeperking en gemeenten kunnen beschut werk bieden als mensen daar behoefte aan hebben. Er komen op deze manier steeds meer banen beschikbaar, dat is goed om te zien. Maar het is nog niet voldoende.”
Waar liggen juist kansen?
“Ik zie heel veel kansen in het benutten van het potentiële talent van mensen die een steuntje in de rug nodig hebben om aan de slag te gaan. Zo staat de helft van de mensen met een arbeidsbeperking nog aan de kant. Zij zitten thuis, maar kúnnen en wíllen wel werken. Dat vergt misschien wat aanpassingen op de werkvloer. Of een werkgever die wat creatiever nadenkt. Het bekender maken van regelingen die werkgevers ondersteuning bieden. En het vraagt dat vooroordelen worden weggenomen. Vaak functioneert iemand met psychische, lichamelijke of verstandelijke problemen met wat extra hulp net zo goed als ieder ander. We moeten anders leren denken. Dat is een gezamenlijke opdracht van sociale partners, gemeenten, UWV, onderwijspartijen en werkgevers. Vanuit mijn rol doe ik dat door wet- en regelgeving te maken en waar nodig te verbeteren. Hoe maak je slim gebruik van de huidige krapte op de arbeidsmarkt, hoe geef je kwetsbare groepen meer baanzekerheid?”
“We moeten anders leren denken. Dat is een gezamenlijke opdracht van sociale partners, gemeenten, UWV, onderwijspartijen en werkgevers.”
Wat doet de uitzendbranche daarin goed en wat kan juist beter?
“De uitzendbranche helpt enorm veel mensen aan werk en geeft hen zo de mogelijkheid tot participatie. Werken is meer dan een salaris. Het brengt ritme, sociale contacten, zelfontplooiing; de kans om mee te doen in de samenleving. Dat is net zo belangrijk. Maar voor de uitzendbranche ligt er tegelijkertijd óók nog een mooie rol als het gaat om de Banenafspraak. Een baan via een uitzendbureau kan een opstapje zijn om kennis te maken met een werkgever. De uitzendbranche heeft naar mijn idee de kennis en de middelen om zelf het goede voorbeeld te geven en tegelijkertijd ook het gesprek met werkgevers aan te gaan. Zij kunnen werkgevers helpen bij het anders werven en anders kijken naar talenten. Er moet daarbij aandacht zijn voor wat mensen nodig hebben om duurzaam aan de slag te gaan. Juist voor kwetsbare mensen is die duurzaamheid van belang.”
ABU-uitzenders zetten nu sterker in op het bieden van meer perspectief en duurzame inzetbaarheid. Bijvoorbeeld door via Geldfit mensen met financiële problemen tijdig te helpen en meer te scholen.
“Steeds meer huishoudens voelen de effecten van de hoge inflatie en de fors gestegen energierekening. Als het financieel wat minder gaat, kan je snel een betaalachterstand oplopen. Er vroeg bij zijn en voorkomen dat de problemen erger worden, is dan het belangrijkste wat er is. Hulp vragen is moeilijk, want financiële zorgen houden we liever voor onszelf. Daarnaast speelt de stress een grote rol. Ik vind het daarom heel goed en belangrijk dat een partij als de ABU zich actief bezighoudt met het bieden van hulp en op die manier bijdraagt aan het welzijn en toekomstperspectief van hun werknemers. Op dat gebied hebben uitzenders de afgelopen jaren echt stappen vooruit genomen. Ik denk wel dat het belangrijk is dat werkzoekenden weten op welke manier de uitzendbranche, UWV en gemeenten hen kunnen ondersteunen. Het zou bijvoorbeeld mooi zijn als uitzenders meer goede voorbeelden verzamelen en verspreiden van creatieve werkgevers die iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst hebben.”
In vogelvlucht
10 januari 2022 werd Carola Schouten (ChristenUnie) benoemd tot minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen in het kabinet-Rutte IV. Ook is zij viceminister-president. Daarvoor (2017-2022) bekleedde zij de functie van minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. In 2011 was zij Tweede Kamerlid met onder meer de portefeuilles sociale zaken, werkgelegenheid en pensioenen.
De uitzendbranche spant zich in om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen. Toch zijn werkgevers soms nog huiverig. Wat is ervoor nodig om dit te veranderen?
“Veel werkgevers willen wel, maar weten niet hoe. En niet alle regelingen zijn bekend. Het is voor mij een van de redenen geweest om de Participatiewet te verbeteren. Met de nieuwe maatregelen moet het makkelijker worden voor werkgevers en werknemers om aan de slag te gaan. En per 1 juli dit jaar treden verschillende maatregelen van het Breed Offensief in werking, dat omvat maatregelen die het werkgevers eenvoudiger maakt om mensen in dienst te nemen. Er is veel mogelijk, denk aan loonkostensubsidie, de no-risk polis en jobcoaching. Ook is er het Sociaal Innovatiefonds dat werkgevers ondersteunt bij het investeren in een inclusieve werkplek. Via het programma Simpel Switchen werken we eraan om het voor mensen makkelijker te maken de stap van uitkering naar werk te zetten, en weer terug als dat nodig is. Maar ik noemde het al eerder: het is ook een mindset. Iedereen, met of zonder beperking, heeft talenten én er is volop behoefte aan deze talenten. Maar deze mensen moeten wel gezien worden en werkgevers moeten bereid zijn hen aan te nemen.”
“Ik zie dat uitzenders steeds meer invulling geven aan hun maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid.”
U bent een minister die erom bekend staat samenwerkingen toe te juichen. Welke rol ziet u in de publiek-private samenwerking voor de uitzendbranche?
“Samenwerking van partijen op de arbeidsmarkt is cruciaal. We staan voor een grote en belangrijke opgave: dat iedereen die kán werken, werkt. Dit is geen onmogelijke opgave, want er zijn volop banen. Maar niemand kan dit in zijn eentje realiseren. In deze tijden van personeelstekorten is het belangrijk dat werkgevers, werkenden en werkzoekenden de juiste informatie krijgen als ze ergens aankloppen met vragen over werk. Daar hebben we de regionale lokketten voor, de WerkgeversServicepunten en Regionale Mobiliteitsteams voor werkenden en werkzoekenden. Binnen al die verschillende vormen van samenwerking speelt de uitzendbranche een belangrijke rol.”
Tot slot. Hoe ziet in uw ideale wereld de arbeidsmarkt er over tien jaar uit en welke rol speelt de uitzendbranche hierin?
“De ideale arbeidsmarkt is een inclusieve arbeidsmarkt, waarin iedereen naar vermogen werkt in duurzame banen. Het maatschappelijk draagvlak hiervoor is gelukkig breed en tijdens werkbezoeken zie ik al veel mooie voorbeelden. Wel moeten we aan de slag met voorlichting, zodat werkgevers en werknemers meer kennis hebben van regelingen waar zij aanspraak op kunnen maken. Vervolgens moeten zij daar ook daadwerkelijk gebruik van maken. Met het oog daarop ben ik met betrokkenen partijen in gesprek om te kijken hoe we de Banenafspraak kunnen verbeteren. De uitzendbranche kan regionaal een belangrijke rol vervullen voor mensen in hun opstap naar een duurzame baan. Ik zie dat veel uitzenders daarvoor hun best doen. En ik zie ook dat ze steeds meer invulling geven aan hun maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid. Denk aan de samenwerkingen met UWV en gemeenten, het investeren in (om)scholen van werknemers, het bieden van kansen aan ontheemden en het beschikbaar stellen van schuldhulpverlening. Dat vind ik heel mooi om te zien. Het bewijst dat we de komende jaren samen nóg meer kunnen bereiken.”
