Daling flex alleen door corona?
Ook als onderzoeker maak ik het soms mee: het plotselinge besef dat mijn beeld en de realiteit niet met elkaar overeenkomen. Het beeld van veel mensen is dat de flexibele schil enorm groeit. De realiteit is dat delen van die schil juist krimpen.
Dit werd voor mij plots glashelder toen ik met Sarike Verbiest van TNO de CBS-cijfers analyseerde, voor het economenvakblad ESB. Wat bleek? Het aantal flexibele werknemers stagneert al sinds 2017 en daalde zelfs licht tussen het derde kwartaal van 2018 en dat van 2019. In totaal met 60.000, waarvan 41.000 uitzendkrachten. Het geeft meer nuance aan de discussie over de flexibele schil.
De uitzendbranche heeft de nodige klappen gehad tijdens de coronacrisis. Het aantal uitzendkrachten daalde in het derde kwartaal van 2020 ten opzichte van hetzelfde kwartaal van 2019 met ruim een kwart. Toch was die daling al ingezet voor de coronapandemie. Corona heeft de uitstoot van uitzendkrachten alleen extremer gemaakt.
Het gekke is dat we in de uitzendbranche dalingen zagen bij beroepen waar je het in deze lang-leve-het-online-shoppen-tijd niet zou verwachten. Namelijk onder hulpkrachten in de transport en logistiek. Hier zien we juist een stijging van het aantal vaste contracten. Zijn deze uitzendkrachten dan doorgestroomd naar een vast contract? Op basis van deze cijfers weten we dat niet zeker.
We weten in ieder geval dat niet alle dalingen het gevolg van de coronacrisis zijn. We zagen dat eerder in het onderzoek Toekomst van Flex. Hieruit bleek vorig jaar en nog voor corona dat bedrijven verwachten dat de flexibele schil de komende jaren kleiner wordt (van 28% naar 19% in 2025). De krapte op de arbeidsmarkt en de Wab verklaarden deze verwachtingen. Ook gaven bedrijven aan hun flexibiliteit vaker intern te willen organiseren. Het zou een deel kunnen verklaren van de stijging in het aantal vaste contracten en daling van het aantal uitzendkrachten.
Ik ben benieuwd wat 2021 ons gaat brengen. Hoe ontwikkelt het aantal uitzendkrachten zich? Kiezen werkgevers vaker voor interne flexibiliteit? Hoe gaat het vaste contract zich houden?
De sector wordt hard geraakt door de coronacrisis, maar kan ook snel herstellen zodra de economie weer aantrekt. Dat voorspellen niet alleen verschillende banken, maar ook UWV in haar arbeidsmarktprognose.
Het is afwachten. 16 februari komt het CBS met de nieuwste arbeidsmarktcijfers en 23 februari komen wij met de eerste periode 2021 van de ABU Marktmonitor.
