A1: Bermudadriehoek van de arbeidsmarkt
Gisteren publiceerde de Adviesraad Migratie een onderzoek naar detachering in Europa. Aanleiding vormt het toenemend aantal zogenaamde derdelanders dat op deze manier in Nederland werkt. ‘Geen derderangsburgers’ is, geïnspireerd op het rapport-Roemer, de veelzeggende titel. Inmiddels zijn er in ons land zo’n 90.000 gedetacheerden actief, van wie 22.500 van buiten de EU.
Het rapport gaat over EU-detachering, in het bijzonder over zogenoemde A1-detachering. In die situatie blijven werknemers die elders in de EU werken in hun ’thuisland’ sociaal verzekerd. De A1- regeling is van oorsprong bedoeld bescherming te bieden aan hen die steeds voor korte klussen in verschillende EU-landen werken.
Inmiddels wordt de A1-regeling echter ook gebruikt voor de huidige vorm van langdurige arbeidsmigratie. Daar is de regeling, ontstaan in de jaren ’70, niet voor bedoeld. Sterker nog, de regeling is ten prooi gevallen aan gewiekste werkgevers die via ondoorzichtige constructies arbeidsmigranten uit de EU of van daarbuiten elders aan het werk helpen. A1 wordt niet langer toegepast ter bescherming van de werknemer, maar om loonkostenvoordeel te realiseren voor de werkgever op basis van lagere sociale lasten in het ’thuisland’.
A1 is wat mij betreft bovendien dé Bermudadriehoek van de arbeidsmarkt. Een grote verdwijntruc van werknemersrechten. Nauwelijks goed te handhaven en voor werknemers niet te begrijpen. Wat te denken van een Portugese werknemer die via een Litouws bedrijf in Nederland aan het werk is… en dan ziek wordt. Zegt u het maar. Het klopt misschien wel, maar het deugt niet.
Helaas betreft het steeds vaker derdelanders, werknemers van buiten de EU. Zij gaan op een tewerkstellingsvergunning in het ene Europese land aan het werk en worden vervolgens elders in de EU gedetacheerd. Zo staat de achterdeur van Europa open voor een kwetsbare groep die hun rechten nauwelijks kent. Derdelanders verdienen beter en moeten gewoon door de voordeur de EU-landen kunnen binnenkomen. Goed gereguleerd, bijvoorbeeld op basis van een vakkrachtenregeling.
Het moge duidelijk zijn. De ABU is tegenstander van het gebruik van A1-detachering. Wij hebben onze leden opgeroepen er geen gebruik van te maken. Die oproep doen wij aan alle (uitzend)werkgevers in Nederland. Een kwestie van moraal. Gewoon niet doen!
