Jaap Buis, directeur SNCU: “Verplichte certificering is niet dé oplossing tegen malafiditeit”
“Certificering vergroot de transparantie in de markt, maar het is géén oplossing voor alle problemen.”
Jaap Buis, directeur SNCU
Per 1 januari 2025 wil het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een verplichte certificering invoeren voor ondernemingen die arbeid ter beschikking stellen. Volgens Jaap Buis, directeur Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU), vergroot certificering de transparantie in de markt, maar het effectief bestrijden van malafiditeit in de uitzendsector vraagt om veel meer.
“We weten op dit moment nog niet wat exact de inhoud van de certificering wordt,” zegt Buis aan het begin van het gesprek. “De verwachting is dat de toetredingseisen hoger worden. Dat is een goede zaak, want daardoor verbeter je de kwaliteit aan de voorkant.” Wel is het volgens Buis van groot belang dat die certificering niet te ingewikkeld wordt. “Daar maak ik me wel zorgen over. Want hoe ingewikkelder de certificering, hoe duurder het wordt. Als een certificeringstraject een onderneming tienduizenden euro’s kost, dan wordt de bonus voor onderkruipen groter. Want dan hoef je dat bedrag niet eerst terug te verdienen.” Buis pleit daarom voor een ‘laagdrempelig en qua uitvoeringskosten beheersbaar systeem’. “Het SNA-certificaat kan de basis zijn. Daarnaast zou je het overleggen van een VOG voor bestuurders van een onderneming en het storten van een waarborgsom verplicht kunnen stellen. Dat is betrekkelijk eenvoudig te regelen en je voorkomt dat certificering nodeloos ingewikkeld en duur wordt.”
Effectief handhavingssysteem nodig
“De commissie-Roemer heeft in zijn rapport aanbevelingen gedaan om misstanden rond arbeidsmigratie aan te pakken,” vervolgt Buis. “Na het verschijnen van dat rapport is de discussie vooral gegaan over de verplichte certificering. Certificering vergroot de transparantie in de markt, maar het is géén oplossing voor alle problemen. Een effectieve aanpak van malafiditeit vraagt om veel meer. Vandaar dat de ABU eerder met een 14-puntenplan is gekomen, waarin een integrale aanpak van malafiditeit is bepleit.”
Volgens Buis is vooral noodzakelijk dat er ‘een substantiële vorm van handhaving komt’. “Zonder een effectief handhavingssysteem zal het effect van de certificering beperkt blijven. De pakkans moet omhoog door het fors opvoeren van de controles door de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA). Uit het jaarverslag 2021 van de NLA blijkt dat er dat jaar door de Inspectie ongeveer 1.400 onderzoeken zijn gedaan. Dat is erg beperkt als je bedenkt dat het in totaal in Nederland om tweeënhalf miljoen bedrijven gaat. En als je dan gepakt wordt, moet de boete zo hoog zijn dat er ook daadwerkelijk een afschrikwekkende werking vanuit gaat. Daarnaast zullen ook inleners die diensten afnemen van niet-gecertificeerde partijen en buitenlandse uitzenders gecontroleerd moeten worden.”
Arbeidsmarkt breed
Bovendien is belangrijk dat naar de arbeidsmarkt als geheel wordt gekeken, zo maakt Buis duidelijk. “Malafiditeit is geen uitzendprobleem, het is een arbeidsmarktprobleem. Neem de verplichte certificering. Kwaadwillende inleners zullen op zoek gaan naar andere constructies om aan goedkope arbeid te komen. Dat is een reëel risico, zeker als er onvoldoende effectieve handhaving is. Een integrale aanpak is dus belangrijk.”
Verder zou een betere gegevensuitwisseling tussen de betrokken organisaties helpen bij het terugdringen van malafiditeit, zegt Buis. “Privacywetgeving staat de uitwisseling van gegevens in de weg. Zo kunnen afdelingen binnen de Arbeidsinspectie onderling geen gegevens uitwisselen. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de uitwisseling van gegevens tussen de Belastingdienst en de SNCU. Door het verbeteren van de informatiepositie en samenwerking tussen handhavers kan veel effectiever gewerkt worden. Daarmee zouden we de strijd tegen malafide uitzenders verder kunnen opvoeren.”
Samenwerking overheid en uitzendbranche
Ondertussen zit de uitzendsector zelf niet stil, maakt Buis duidelijk. “In het kader van zelfregulering zijn wij het project Sectorinformatie gestart om de bestanden van SNA, SNCU, SNF en pensioenfonds StiPP te koppelen. Met als doel om meer gerichte controles uit te voeren en de beschikbare capaciteit zo effectief mogelijk in te zetten.” Hij geeft het voorbeeld van een uitzendbureau dat is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en tevens bekend is bij UWV. “Maar door de koppeling van bestanden zien we dat die onderneming niet bekend is bij StiPP. Dat is dan reden voor vervolgonderzoek van SNCU om te kijken of het hier wel om een bonafide partij gaat.”
Samenwerking tussen de overheid en de uitzendsector is essentieel bij de aanpak van malafiditeit, besluit Buis. “De verplichte certificering is een goede stap, maar zeker geen panacee. Alleen als we het vraagstuk van malafiditeit integraal benaderen, kunnen we een serieuze vuist maken tegen al die partijen die de uitzendbranche in een kwaad daglicht stellen.”
