Regulering uitzendbranche: “Een sluitende aanpak is de enige oplossing”
De kwaliteit in de uitzendbranche moet omhoog, vindt de ABU. Er zijn te veel uitzendbureaus, er is veel te veel malafiditeit en inleners kiezen te vaak nog voor de goedkoopste aanbieder. Om daar verandering in te brengen, heeft de ABU een veertien punten tellend actieplan opgesteld.
“We zijn een gouden branche, maar wel met een zwart randje,” zegt ABU-directeur Jurriën Koops. “Dat maakt dat het beeld over de branche wordt bepaald door de dingen die niet goed gaan. En dat schaadt alle goedwillende uitzenders.” Om die reden wil de ABU fors inzetten op een verbetering van de kwaliteit in de branche, maakt Koops duidelijk. “Er zijn een aantal problemen die om een oplossing vragen. Er zijn te veel uitzendbureaus: meer dan veertienduizend. Als je weet dat er in de hele Verenigde Staten maar twintigduizend uitzendbureaus zijn, dan is duidelijk dat dat aantal naar beneden moet.” Een tweede probleem is dat het ondernemerschap in de branche vaak erg vluchtig is, constateert Koops. “Er worden jaarlijks duizenden uitzendbureaus gestart, maar ook weer opgebroken. Dat leidt tot relatief veel faillissementen en turboliquidaties.” Daarnaast is een flink deel van de veertienduizend uitzendbureaus volgens Koops malafide. “Dat gaat dus niet om partijen die eens een keer een foutje maken, maar die doelbewust de regels overtreden. Daar moet keihard tegen opgetreden worden.” Daarnaast zal er stevig geïnvesteerd moeten worden in zelfregulering door de branche, meent Koops. “Wil je een kwaliteitsslag maken, dan ontkom je er niet aan om strengere eisen te stellen aan het ABU-keurmerk en te kijken hoe we de SNA-certificering nog beter kunnen inrichten.” Tot slot moeten ook inleners meer hun verantwoordelijkheid gaan nemen, bepleit hij. “Te vaak kiezen opdrachtgevers voor de goedkoopste aanbieder. Als je vindt dat je een respectabele inlener bent, dan moet kwaliteit en het ABU-keurmerk leidend zijn.”
“Het fundamentele probleem is dat we niet te weinig regels hebben, maar te weinig handhaving.” – Jurriën Koops, directeur ABU
ABU-veertienpuntenplan
“Om de kwaliteit in de branche te verhogen, hebben wij een veertien punten tellend actieplan opgesteld,” zegt Koops. “Het is onze overtuiging dat alleen een sluitende aanpak kans van slagen heeft. Iedere uitzendorganisatie zal gecontroleerd moeten worden. Want het fundamentele probleem is dat we niet te weinig regels hebben, maar te weinig handhaving. Samenwerking tussen de overheid en private partijen is daarbij essentieel. De overheid kan dit probleem niet alleen oplossen en ook zelfregulering door de branche lost het probleem niet op.”
Maar welke maatregelen zijn dan concreet nodig? Koops: “Cruciaal is een strenge selectie aan de poort. Dat betekent dat je alleen een uitzendbureau kunt starten als je een verklaring omtrent gedrag kunt overleggen, je een waarborgsom van 100.000 euro hebt gestort en je niet voorkomt op de lijst van veelplegers.” Vervolgens is men verplicht zich door SNA te laten certificeren of moet men jaarlijks een accountantsverklaring overleggen die dezelfde waarborg biedt. Koops: “Dat leidt ertoe dat zo’n tienduizend ondernemingen die nu nog buiten het SNA-register vallen, toch gecontroleerd worden. En weigert men controle, dan verliest men de registratie en als er toch met deze uitzender wordt gewerkt, volgt er voor de opdrachtgever een forse boete van 16.000 euro per uitzendkracht.” Ook de capaciteit van de Inspectie SZW moet fors worden uitgebreid, benadrukt Koops. “Wij willen dat alle niet-SNA-gecertificeerde uitzendbureaus ten minste één keer in de twee jaar gecontroleerd worden.” Tevens worden inleners, als het aan de ABU ligt, verplicht om een uitbestedingsverklaring aan de jaarrekening toe te voegen. “Zodat duidelijk wordt met welke partijen een inlener zaken doet en of dat wel of niet SNA-gecertificeerde ondernemingen zijn.”
Veelplegers keihard aanpakken
SNA-voorzitter Hubert Bruls is positief over het veertienpuntenplan van de ABU. “Wat SNA betreft is de aanpak van de veelplegers het allerbelangrijkste onderdeel. Er moet nu snel een top-100 van veelplegers komen. En om malafide bestuurders aan te pakken, moet er een bestuursrechterlijk bestuursverbod komen. Als je deze veelplegers keihard aanpakt, dan jaagt dat anderen schrik aan. En dat is precies wat je wilt.”
“Als je de handhaving niet op orde hebt, is een uitzendvergunning een doekje voor het bloeden.” – Hubert Bruls, voorzitter SNA
In een uitzendvergunning, zoals sommige politieke partijen bepleiten, ziet Bruls weinig heil. “In de jaren 90 hadden we een uitzendvergunning. Ook toen waren er veel partijen die zonder vergunning opereerden. Als je de handhaving niet op orde hebt, is een uitzendvergunning een doekje voor het bloeden.” Bruls is het met ABU-directeur Koops eens dat de publiek-private samenwerking de enige weg is om de branche te reguleren. “De afgelopen jaren heeft de samenwerking tussen de uitzendbranche, Inspectie, Belastingdienst en gemeenten haar waarde meer dan bewezen. Laten we vooral kijken hoe we die samenwerking verder kunnen versterken.” Bruls is dan ook blij met het advies van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigratie. “Het goede is dat het een omvattend advies is rond de huisvesting en arbeidsomstandigheden van arbeidsmigranten. Maar ik mis de uitwerking van de plannen. Zo staat in het advies dat er betere huisvesting moet komen, maar hoe die er komt blijft onduidelijk. Ook de verplichte certificering van uitzendbureaus is niet goed uitgewerkt. Want wie gaat die certificering controleren? Certificering zonder controle is een lege huls.”
Sluitende aanpak
“Ik hoop dat het kabinet kiest voor maatregelen die daadwerkelijk effect sorteren en waarmee een sluitende aanpak kan worden gerealiseerd,” concludeert ABU-directeur Koops. “Er is een dringende noodzaak om de kwaliteit in de branche te verhogen. Daar wil de ABU volop zijn bijdrage aan leveren. En niet alleen met dit veertienpuntenplan. Binnen het ABU-keurmerk stellen we aangescherpte eisen aan het werkgeverschap en de kwaliteit van dienstverlening. Ook bij de cao-onderhandelingen is kwaliteitsverbetering onze inzet. En voor onze leden komt er vanaf 1 januari 2021 een Fair Employment Code Arbeidsmigranten. Dat alles met maar één doel: beter uitzendwerk, een betere reputatie voor de uitzendsector en een betere arbeidsmarktpositie voor de bonafide uitzenders die wij als ABU vertegenwoordigen.”
De hoofdpunten uit het ABU-actieplan Veertien voorstellen voor meer kwaliteit in de uitzendbranche:
- De uitzendbranche moet worden beschermd tegen kwaadwillende ondernemers. Maak daarom weigering bij de poort mogelijk. Toetreding tot de markt kan alleen met verklaring omtrent gedrag, een waarborgsom van 100.000 euro en indien de eigenaar niet voorkomt op de lijst van veelplegers.
- Ieder uitzendbureau is verplicht tot SNA-certificering of overlegt jaarlijks een accountantsverklaring met dezelfde waarborg.
- Forse uitbreiding van capaciteit van de Inspectie SZW, zodat alle niet-SNA-gecertificeerde uitzendbureaus tenminste één keer in de twee jaar gecontroleerd worden.
- Verplichting voor uitleners om een uitbestedingsverklaring aan de jaarrekening toe te voegen, om inzichtelijk te maken met welke uitzendbureaus zaken worden gedaan.
- Een harde aanpak van malafiditeit door intensivering van de publiek-private samenwerking.
- Het samenstellen van een top-100 van malafide veelplegers en een bestuursrechterlijk bestuursverbod voor malafide bestuurders.
- Aanscherping ABU-keurmerk voor wat betreft het werkgeverschap en de kwaliteit van dienstverlening.
Dit artikel verscheen in Uitzendwerk 4 2020
