Column: Laat álle asielmigranten werken
Ze plukken appels, tappen bier of maken schoon: ruim veertig procent van de Oekraïners die begin dit jaar vluchtten voor de oorlog in hun vaderland, zijn inmiddels aan het werk. Goed voor hen en voor werkgevers: in de huidige arbeidsmarkt rollen we voor elke extra medewerker immers de rode loper uit.
Dat Oekraïense ontheemden veel vaker aan het werk zijn dan andere vluchtelingen is te danken aan de uitzonderingspositie die zij innemen. Waar Oekraïners direct in Nederland aan de slag kunnen, mogen asielzoekers het eerste halfjaar niet werken en daarna slechts een beperkt aantal weken per jaar en met een werkvergunning. Dat beleid is onverstandig. Waarom zorgen we niet dat álle asielzoekers mogen werken? Het argument dat dit zorgt voor verdringing van Nederlandse werkzoekenden kan de prullenbak in: de krapte is immens. Een ander veelgehoord bezwaar, is dat deze maatregel zorgt voor een aanzuigende werking van asielzoekers. Punt is dat dit wetenschappelijk niet is vastgesteld. Dat is ook lastig, want er zijn veel factoren die meespelen waarom asielzoekers in een bepaald land terechtkomen.
De argumenten om de huidige regels los te laten, zijn veel sterker. Het is duidelijk dat we de komende jaren elke werkende hard nodig hebben. Los daarvan worden mensen niet beter van maandenlang nietsdoen en afwachten in een asielzoekerscentrum. Uit onderzoek dat ik deed naar Syrische vluchtelingen die in de periode 2014-2016 naar Nederland kwamen, bleek dat hoe actiever men was geweest in de periode van de opvang, hoe beter men daar uitkwam. Deze mensen hadden een betere psychische gezondheid, spraken de taal beter en kwamen sneller aan het werk. De bemiddeling naar werk vormt geen obstakel. Zodra de arbeidsbelemmeringen wegvallen, zie je dat partijen op de markt hierop inspringen. Zo hebben uitzendorganisaties inmiddels al vele honderden Oekraïense vluchtelingen succesvol aan werk geholpen.
Hoe realistisch is deze gedachte? Ziet de politiek brood in deze maatregel? Ik ben daar optimistisch over. De huidige asielcrisis in Ter Apel triggert het nadenken over de wijze waarop wij asielzoekers opvangen. Het moet anders, kleinschaliger, dichter bij de gemeenten waar mensen uiteindelijk komen te wonen. Ook zou de integratie direct moeten beginnen, zo is de gedachte en niet pas nadat men een verblijfsvergunning heeft gekregen. En zeg nu zelf: wat integreert er beter dan werk?
Jaco Dagevos
Jaco Dagevos is senior onderzoeker bij Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en bijzonder hoogleraar integratie en migratie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR): "Zeg nu zelf, wat integreert er beter dan werk?"
