ABU: Algemene Bond Uitzendondernemingen

Jurriën Koops over Hoofdlijnenakkoord

Wat gaat het Kabinet-Schoof betekenen voor de arbeidsmarkt? Veel is nog onduidelijk: de paragraaf ‘Bestaanszekerheid en koopkracht’ uit het Hoofdlijnenakkoord beslaat één A4’tje. ABU-directeur Jurriën Koops: “De nieuwe minister van SZW geeft aan in gesprek te willen met maatschappelijke partners. Op die uitnodiging gaan we graag in.”

 Wat was uw eerste gedachte na lezing van het Hoofdlijnenakkoord?

“Mijn eerste gedachte was dat de arbeidsmarkt er wat bekaaid afkomt. Een van de grootste maatschappelijke uitdagingen is de krapte op de arbeidsmarkt. Die nood wordt enkel groter als de economie verder aantrekt. Ik lees daar niets over terug. Dat is opvallend, omdat die krapte rechtstreeks raakt aan de kabinetsplannen op andere terreinen, zoals het bouwen van meer woningen, de energietransitie, de verbetering van de zorg en diverse infrastructurele projecten. Kortom, er zijn mensen nodig om die plannen uit te voeren. Als het gaat om de arbeidsmarkt, dan staat er dus heel veel niet in het hoofdlijnenakkoord.”

Hoe nu verder?

“Er is veel ruimte om die leemtes nog in te vullen en daar zijn wij als ABU graag nauw bij betrokken. Het feit dat er geen dichtgetimmerd regeerakkoord ligt, geeft ons vooral de kans om invulling te geven aan de beleidsvlakken die raken aan de arbeidsmarkt. Wij voelen anderzijds ook de verantwoordelijkheid om een bijdrage te leveren”

Betekent dat voor de ABU meer werk in Den Haag?

“Dat is nu nog lastig te beantwoorden. Deze kabinetsvorm en manier van werken is nieuw. Het is onbekend hoe dossiers verder uitgewerkt gaan worden; doet een minister dat alleen of in samenwerking met anderen? Wat wordt de rol van de sociale partners, de polder? Wie neemt de regie? Wel is duidelijk dat de Tweede Kamer een belangrijkere rol krijgt bij de uitwerking van de plannen. Wij gaan ons absoluut inzetten op het versterken van de contacten met de parlementariërs.”

De krapte op de arbeidsmarkt is één van de grootste uitdagingen. Welke oplossingen ziet de ABU?

“Wat ons betreft zou er een soort Deltaplan moeten komen om de krapte aan te pakken. Met stevige extra impulsen. Dat moet gaan over hoe je onbenut talent mobiliseert, maar ook over hoe we slimmer kunnen gaan werken en hoe meer werken lonender wordt. Het betekent dat je moet investeren in sociale innovatie, om zo met hetzelfde aantal werkenden meer te produceren. Werk moet meer op de maat van mensen worden gesneden, in plaats van andersom. We moeten stevig inzetten op groei van de arbeidsproductiviteit.”

Arbeidsmigratie kan ook een oplossing zijn voor die krapte. Hier gaat het hoofdlijnenakkoord wel wat uitgebreider op in. Het kabinet-Schoof wil meer grip op arbeidsmigratie. Wat valt u hier op?

“Ik zie hier veel maatregelen die gericht zijn op vandaag en morgen, maar weinig langetermijnvisie. Wel staat er één opvallend zinnetje in het akkoord, een beetje verstopt aan het eind van de paragraaf: ‘Er komt een afwegingskader voor de vestiging van nieuwe bedrijven, in relatie tot de benodigde arbeidsmigranten, ruimte en energie.’ Het is een beetje een cryptische passage, die tegelijkertijd van groot belang kan zijn. Want dit raakt aan de vraag: wat voor economie willen we in Nederland zijn? Willen we bijvoorbeeld grote distributiecentra blijven bouwen en daar internationale medewerkers laten werken? Wat voegen nog meer van die immense pakhuizen toe aan onze economie en onze maatschappij? Kunnen we niet beter kiezen voor arbeidsmigranten die helpen om de krapte in bijvoorbeeld de zorg te verlichten? Er is behoefte aan een goed afwegingskader voor (nieuwe) werkgelegenheid. Wij presenteren komende september onze visie op arbeidsmigratie.”

Kunt u vast een tipje van de sluier oplichten?

“We pleiten voor meer gerichte arbeidsmigratie, toegesneden op de kraptesectoren. Tegelijkertijd willen we dat de kwaliteit van het werk en de huisvesting beter wordt voor arbeidsmigranten. Dat betekent: invulling geven aan de adviezen van de commissie-Roemer, zoals wij zelf al doen. Het derde element is dat bij arbeidsmigratie een betere afweging moet worden gemaakt tussen de (maatschappelijke) baten en de lasten en de verantwoordelijkheid van ondernemers. Het moet worden afgestemd op wat men lokaal kan dragen, bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting. Situaties zoals in Rotterdam-Zuid, waar voormalige internationale medewerkers in tentjes kamperen in het Zuiderpark: dat is onacceptabel.”

Wat valt u verder op in het Hoofdlijnenakkoord?

“Het hervormen van de arbeidsmarkt is een onderbelicht onderwerp. Het komt niet voor in het akkoord. Dit lijkt erop te wijzen dat het hervormingspakket van minister Van Gennip wordt voortgezet. Zo lijkt de Wet verbetering zekerheid flexibele arbeidskrachten er te gaan komen, maar dit is wel een zogeheten ‘vrije kwestie’ voor de Tweede Kamer. Daarom pleiten wij wederom voor het gelijktijdig en in samenhang invoeren van deze wet met andere wetgeving, zoals voor zzp. De keuze om zzp-wetgeving op een later moment in te voeren, zal zonder meer leiden tot meer (schijn)-zzp. Dat vind ik ongewenst.”

Er zijn ook een paar punten waar u ronduit positief over bent.

“In het Hoofdlijnenakkoord is relatief veel aandacht voor ondernemerschap. Dat vind ik positief, want daaraan heeft het de afgelopen periode wel eens ontbroken. Er is oog voor ondernemersbelangen. Denk bijvoorbeeld aan de ambitie om de regeldruk af te laten nemen en regels beter te handhaven. Daar kunnen we alleen maar blij mee zijn. Hoe dat dan verder vormt gaat krijgen, is nog onduidelijk. Maar dat geldt voor meer punten uit het Hoofdlijnenakkoord.”

Wel spannend.

“Ja. De politiek wordt er niet voorspelbaarder op, en dat zorgt voor onzekerheid en dat is nooit goed voor ondernemers. De andere kant van de medaille is dat er – ook voor ons – veel ruimte is om te helpen bij de invulling en uitwerking in de praktijk. En die rol pakken wij heel graag op.”

Gerelateerde artikelen