Stelling: Arbeidsmigratie moet door het demissionaire kabinet worden beperkt
mr. Tesseltje de Lange, hoogleraar Europees migratierecht:
“Ik zie een aantal verstandige punten. Ik hoop dat het kabinet door mag pakken.”
“Eens. Het ministerie SZW heeft een visie gepresenteerd met enkele verstandige plannen. Ik zie maatregelen terug die wij zelf hebben voorgesteld. Ik zou het jammer vinden als deze punten controversieel worden verklaard. Ik denk dat Nederland niet moet wachten met het concreet maken van deze plannen. Sommige maatregelen zullen uitzenders pijn doen. SZW wil bijvoorbeeld dat werkgevers die laaggeschoolde werknemers naar Nederland halen, eerst via een bedrijfseffectrapportage aantonen dat er voldoende huisvesting is en ruimte bij huisartspraktijken. Dit zal vooral sectoren raken die afhankelijk zijn van veel arbeidsmigranten, zoals de distributie of de kassen. Is dat erg? Nee, want de achterliggende visie is dat we van lage-lonen-productieland willen transformeren naar geautomatiseerde productie of een servicegerichte economie. Uitzenders kunnen eventuele pijn verzachten door over te stappen op meer kwalitatieve en complexere vormen van (piek) arbeidsbemiddeling.
Qua vakkrachten wil SZW vooral inzetten op technische beroepen die nodig zijn voor de klimaattransitie, en de kennismigrantenregeling voor het overige versoberen. Die vakkrachten zijn inderdaad nodig. Maar of dat tijdelijke arbeidsmigratie is, hoe de arbeidsmigranten en landen van herkomst er wat aan hebben en hoe dat wordt geregeld: daarover zegt het ministerie nog niet veel. Wat is hun visie hierop? Enkel zoeken naar manieren om minder arbeidsmigratie te hebben, is niet de weg. Tot slot is een ander belangrijk voorstel om statushouders en asielzoekers meer te laten werken. Daartoe is Nederland verplicht en daar kan toch niemand op tegen zijn? Het verbaast mij dat uitzenders hier niet meer mee doen, net zoals ze bij Oekraïners hebben gedaan.”
Erik Pentenga, bestuurder FNV:
“Beperken? Het kabinet moet zorgen dat we arbeidsmigranten goed behandelen!”
“Eens. Maar voor ons is beperking van de instroom van internationale medewerkers geen doel. Het gaat ons om een eerlijke behandeling en gelijke rechten voor iedereen die werkt in Nederland. De commissie-Roemer heeft 59 aanbevelingen gedaan om de situatie van arbeidsmigranten te verbeteren en uitbuiting te stoppen. Een aantal van de plannen die het kabinet nu presenteert, is geënt op die bijna Kamerbreed omarmde aanbevelingen. Het kabinet moet niet tanen met die plannen, maar juist volle kracht vooruit. Een van die maatregelen is de bedrijfseffectrapportage, die Tesseltje de Lange ook noemt. Door een combinatie van gunstige maatregelen voor ondernemers, zie je aan de randen van ons land heel veel distributiecentra waar arbeidsmigranten goedkope arbeid leveren. Die ondernemers wentelen de bijkomende problematiek, namelijk een gebrek aan huisvesting en huisartsenzorg, af op de maatschappij. Daar komt, als deze kabinetsplannen doorgaan, een eind aan. En dat zal dan inderdaad zorgen voor minder instroom, maar wederom: daar gaat het ons niet om. Wij willen gewoon dat die medewerkers fatsoenlijk betaald en gehuisvest worden.
Tot mijn grote genoegen stelt het kabinet nog een andere maatregel voor, namelijk het beperken van de fiscale voordelen van de Extraterritoriale Kostenregeling, beter bekend als de 30%-regeling. Dat is echt nieuw. Wij pleiten hier al jaren voor. Die regeling is een grote aanjager voor werkgevers om arbeidsmigranten aan te trekken en hen voor minder dan het minimumloon aan het werk te zetten. De fiscale voordelen komen vooral bij de werkgever terecht. De regeling is daarmee een onderdeel voor allerlei schijnconstructies geworden.”
De plannen van het demissionair kabinet
In juni heeft het demissionair kabinet het Pakket brede migratie-agenda opgesteld. Hierin stelt het kabinet onder meer dat arbeidsmigratie geen goedkope oplossing mag zijn voor werkgevers en alleen ingezet mag worden in specifieke gevallen en waar de nood om mensen te vinden hoog is. Om tekorten op de arbeidsmarkt op te lossen, moet het arbeidspotentieel binnen Nederland beter ingezet worden. Het kabinet zet daarom in op:
- Het verbeteren van de positie van arbeidsmigranten en het voorkomen van misstanden.
- Arbeidsmigratie laten aansluiten bij het absorptievermogen van de samenleving.
- De druk op voorzieningen te verlichten.
- Mensen in Nederland (incl. huidige/nieuwe statushouders) helpen aan een baan.
