Hoe groen is jouw organisatie? Over klimaatbudgetten, vegetarische lunches en elektrische auto’s
Een groene pensioenregeling, een budget om je huis te verduurzamen of het aanbieden van ‘groene’ lunchopties: steeds meer werkgevers bieden hun werknemers groene arbeidsvoorwaarden. Anne Megens van AWVN: “Zelfs organisaties die van nature wat conservatiever zijn, gaan overstag.”
‘Zal verduurzaming ooit echt een thema worden aan de cao-onderhandelingstafels?’, zo vroeg AWVN zich rond 2020 af. Anne Megens, directeur beleid en advies bij AWVN: “Onze experts hadden zo hun twijfels. In de cao-onderhandelingen worden andere zaken snel belangrijker gevonden, zo was de gedachte.” Nog geen vier jaar later ziet de wereld er heel anders uit. Uit representatief onderzoek van AWVN blijkt dat ruim de helft van de werkgevers al groene arbeidsvoorwaarden heeft, en nog eens dertig procent dit overweegt. Megens: “Dat zijn de cijfers van 2023. Ongetwijfeld zijn die alweer achterhaald. De grote kentering kwam tijdens de energiecrisis. Daardoor zie je dat ook de bedrijven met een meer behoudend arbeidsvoorwaardenpakket nu aanhaken.”
Groene lunch, groen pensioen, groen bureau
Werkgevers, zo toont het onderzoek van AWVN, hebben met name op het vlak van mobiliteit flinke stappen gezet. Steeds meer werknemers kunnen beschikken over een elektrische auto, fiets van de zaak of treinabonnement. Maar groene arbeidsvoorwaarden beperken zich niet langer tot duurzame mobiliteit alleen. Megens: “Een groeiend aantal werkgevers biedt hun medewerkers een klimaatbudget om hun woning te verduurzamen, soms wel € 2.500 per werknemer. Maar denk ook aan het groen beleggen van pensioenen, het aanbieden van een biologische of vegetarische lunch in het bedrijfsrestaurant, en de groene vrijwilligersdagen: de werknemer krijgt tijd van de baas om zich in te zetten voor een groen doel, zoals het vergroenen van de kantooromgeving. Ook kunnen medewerkers via hun werkgever sparen voor een duurzame gift aan een goed doel, en krijgen ze een bijdrage om bij het aanschaffen van ‘thuiswerkmeubilair’ de groene, duurzame keuze te maken.”
Anne Megens, directeur beleid en advies bij AWVN
“Meer en meer werknemers hechten belang aan duurzaamheid en verwachten dat ook van hun werkgever.”
Aantrekkelijkheid
De winst voor klimaat en milieu is evident, maar werkgevers met groene arbeidsvoorwaarden hebben ook een duidelijk streepje voor bij werknemers. Megens: “Het maakt je als werkgever aantrekkelijker, en echt niet alleen bij jongeren. Meer en meer werknemers hechten belang aan duurzaamheid en verwachten dat ook van hun werkgever. Natuurlijk weegt het salaris zwaarder, maar een mooi groen pakket kan mensen wel degelijk over de streep trekken. Je moet daarbij wel congruent zijn. Je kunt niet enerzijds investeren in windmolens, en anderzijds werknemers met vuile auto’s naar het werk laten komen.”
Kloof
Er zijn ook zorgen bij AWVN. In sommige sectoren is er geen ruimte voor groene arbeidsvoorwaarden. Megens: “Om te spreken van een klimaatkloof gaat wat ver, maar we moeten er wel voor waken dat er te grote verschillen ontstaan. Een uitdaging ligt in sectoren waar veel jongeren en zzp’ers werken en waar veel seizoensgebonden arbeid wordt verricht. Je ziet bijvoorbeeld dat in cao’s van sectoren als de retail en de horeca andere arbeidsvoorwaarden prioriteit krijgen, omdat die belangrijker zijn voor werknemers. Een andere belangrijke oorzaak is dat het voor bedrijven fiscaal onaantrekkelijk is groene arbeidsvoorwaarden aan te bieden. De ruimte die de werkkostenregeling (WKR) hiervoor biedt is vaak allang op, en dus loop je het risico dat het budget wordt gezien als inkomen en dus ook zo wordt belast. Vooral voor het mkb is dit te duur.”
Klimaatbudget van Teijin Aramid en Achmea
Alle medewerkers van Teijin Aramid krijgen de beschikking over een groenbudget van (eenmalig)
€ 1.500 bruto. Het budget kan besteed worden aan bijvoorbeeld de aanschaf van warmtepompen, HR++ glas, zonnepanelen, energiezuinig witgoed of een laadpaal voor elektrische auto’s. Diezelfde mogelijkheid biedt Achmea, dat liefst € 2.500 netto per medewerker beschikbaar stelt (bij een dienstverband van minimaal een jaar).
Ook op microniveau – binnen organisaties – zijn er verschillen. “€ 1.500 om je huis te isoleren is een prachtige arbeidsvoorwaarde, maar wat doe je met werknemers die geen koopwoning hebben? Wat heb je aan een treinabonnement als het bedrijf op een industrieterrein ligt? Om polarisatie te voorkomen, is het belangrijk dat alle werknemers in gelijke mate profiteren. Sommige werkgevers zijn zo enthousiast, dat ze onvoldoende nadenken over de precieze uitwerking.”
Servier – Opruimwandeling
Servier heeft zich aangemeld bij ‘Supporter van schoon’. Het bedrijf houdt het gebied rond het kantoor zelf schoon. De projectgroep zwerfafval enthousiasmeert de werknemers, en heeft materiaal als prikstokken en handschoenen aangeschaft. Elk kwartaal organiseert de projectgroep een opruimwandeling die eindigt met een lunch in het park of een ijsje bij de ijscoman. Daarnaast maken werknemers geregeld een wandeling met prikstok.
