ABU: Algemene Bond Uitzendondernemingen

“Let goed op de mismatch van skills én verlanglijstjes”

Marktanalist Wim Davidse over groeiende arbeidsmarktkrapte tot 2040

Nu de krapte op de arbeidsmarkt steeds zichtbaarder wordt, is het hoog tijd om te zorgen voor nieuwe oplossingen. Want de krapte wordt alleen nog maar groter, benadrukt marktanalist en strateeg Wim Davidse van Dzjeng. Hij ziet ook oplossingen: met extra aandacht voor mismatches, de verlanglijstjes van werkenden en verdergaande automatisering. 

Nog nooit was de krapte op de arbeidsmarkt zo groot als nu. Met meer openstaande vacatures dan ooit (volgens het CBS 133 vacatures per 100 werklozen in het eerste kwartaal). “En dan komt de grootste uitstroom door de vergrijzingsgolf er nog aan,” wijst Davidse. Die vergrijzing zorgt er bovendien voor dat de omvang van de beroepsbevolking, die sinds de Tweede Wereldoorlog onophoudelijk is gegroeid, rond 2025 zal pieken en dan decennialang stagneert. “Inmiddels wordt het al steeds beter voelbaar in steeds meer sectoren. Met meer vacatures en steeds minder mensen die reageren. Van alle werkgevers ervaren uitzendbureaus de krapte het sterkst, omdat alle krapteproblemen bij hen samenkomen. Veel werkgevers schuiven de uitdaging door naar de uitzendbureaus. Los het maar voor ons op! En dat wordt dus steeds moeilijker. Dat blijkt ook uit de meeste recente Conjunctuurenquête van het CBS. Daarin gaf 65% van de uitzendondernemers aan dat zij de schaarste van kandidaten als belemmering ervaren.”

Mismatch en verlanglijstjes
Naast de bevolkingsopbouw en vergrijzing zijn er nog twee bijkomende problemen. “De mismatch op vraag en aanbod van skills en de mismatch tussen de verlanglijstjes van werkenden en wat werkgevers hen bieden. We moeten echt verder kijken dan alleen de demografisch gedreven krapte, die feitelijk kwantitatief van aard is. Beroepen verdwijnen, verschijnen en veranderen en daarmee groeit ook de al bestaande mismatch op skills. Vooral soft skills en nieuwe vaardigheden worden steeds belangrijker. En dus het belang van om- en bijscholing. Maar werkgevers moeten ook beter kijken naar de wensen van werkenden. Hebben ze die voldoende helder? En kunnen ze daaraan voldoen? Dat is belangrijk voor marketingcommunicatie, maar inhoudelijk moeten ze het ook kunnen bieden om mensen vast te houden. Toch zijn veel werkgevers vooral nog aan het zenden: dit moet je als kandidaat kunnen en dit bieden wij. En dat gaat steeds slechter werken.”

De werving en selectie van kandidaten moet echt anders, benadrukt de marktanalist. “Want zelfs als de arbeidsmarkt tijdelijk wat ruimer zou worden, blijft het alleen al vanwege die twee kwalitatieve mismatches moeilijk om genoeg mensen te vinden. Uitzendorganisaties kunnen hierin het voortouw nemen en nieuwe oplossingen presenteren. Dit is hun vak en zij ervaren de krapte het sterkst. Uitzenders kunnen breder gaan werven onder andere doelgroepen en op nog veel meer manieren hun recruitment versterken, maar ze moeten ook verder kijken. Denk na over traineeships, het helpen oplossen van de skills-mismatches en het ontwerpen van werkproposities die inspelen op de verlanglijstjes van kandidaten.”

Productiviteit verhogen
Daarnaast moeten organisaties ook productiever worden om meer werk te kunnen doen met minder mensen. Door innovaties is die productiviteit door de tijd heen steeds groter geworden. “Maar sinds 2010 stagneert de productiviteit in Nederland. In sommige sectoren – zoals de zorg – is die zelfs afgenomen. Daar zijn verschillende oorzaken voor, maar het is vooral een enorme uitdaging. Want we leven in een dienstensamenleving en vooral de dienstensector en de publieke sector laten zich met al dat mensenwerk moeilijk automatiseren. Toch moet dat gebeuren. Zo komen er mensen vrij die weer andere taken kunnen uitvoeren. We moeten werk ook anders organiseren. Het werk in de zorg, bij de overheid en in het onderwijs is zo sterk gereguleerd geraakt dat mensen te veel bezig zijn met administratieve werkzaamheden. Daarnaast moeten werkgevers ook aantrekkelijker en aanstekelijker worden. Niet alleen om personeel te trekken en vast te houden, maar vooral ook voor een hogere employee engagement. Dat zorgt voor grotere productiviteit.”

Oplosbaar
Is dit omvangrijke probleem nog wel oplosbaar in de komende jaren en decennia? “Ja, daar ben ik absoluut van overtuigd,” stelt de marktanalist. Hij plaatst het in de historische context. “We zijn nu echt begonnen aan de Vierde Industriële Revolutie die zorgt voor grote veranderingen.” Een industriële revolutie verandert productiesystemen tot in de kern. Dat begon rond 1760 met de stoommachine. Nu wordt het aangejaagd door kunstmatige intelligentie, verduurzaming en nog meer nieuwe technologieën. “Maar ook bij de voorgaande revoluties was het wachten tot de wal het schip keerde. Stoommachines werden pas ingezet toen het personeel op raakte. Toen kwam de Eerste Industriële Revolutie op gang. En zo zal het nu ook ongeveer gaan. We moeten dus vooral niet bang zijn voor werkloosheid door automatisering. We hebben het juist heel hard nodig. Ook uitzendorganisaties kunnen hiermee nieuwe oplossingen creëren. Intern met recruitment gaming of slimmere algoritmen om bepaalde skills te herkennen bij kandidaten. En zo is er nog veel meer mogelijk. Daarmee kunnen ze werkgevers echt ontzorgen en vooruit helpen. Daarnaast moeten ze inleners ook meenemen in de veranderingen en oplossingen voor de nieuwe arbeidsmarkt. Feitelijk is dit een prachtige uitdaging om bij te dragen aan de nieuwe wereld.”

Gerelateerde artikelen