“Kwalitatief goede huisvesting voor internationale medewerkers is geen utopie”
Dat de huisvesting van internationale medewerkers op een goede manier mogelijk is, laat de gemeente Tilburg zien. Vier jaar geleden legde de gemeente in een bestuursakkoord vast dat er kwalitatief goede woonruimte moest komen voor 3.500 tot 5.000 internationale medewerkers. Die ambitie is nu voor de helft gerealiseerd. Hoe is de gemeente dat gelukt?
“In Brabant hebben wij ongeveer honderdduizend internationale medewerkers die hier kortstondig verblijven,” zegt de Tilburgse wethouder Oscar Dusschooten aan het begin van het gesprek. “Het zijn mensen die in de logistiek, de zorg en de metaalindustrie werken en die van grote waarde zijn voor onze economie. Het gaat daarbij niet alleen om arbeidskrachten uit Oost-Europa. Ook veel Zuid-Europeanen werken hier, bijvoorbeeld als lasser.” Een aantal jaren geleden bemoeide de gemeente Tilburg zich nog niet intensief met de huisvesting van internationale medewerkers, vertelt hij. “Dat leidde tot zeer ongewenste situaties. Zo woonden mensen in een bungalowpark over de grens in België en moesten daar dus een behoorlijke afstand voor reizen. Of er woonden zes man in een rijtjeshuis, wat voor spanningen in de wijk zorgde. In 2018 hebben wij als gemeentebestuur gezegd: van deze onwenselijke en niet-menswaardige situatie willen we af.”
Bestuursakkoord
In juni 2018 leidde dat tot een bestuursakkoord dat door de gemeenteraad werd onderschreven. “Wij hebben heel bewust de gemeenteraad deelgenoot van het proces gemaakt. Wij hebben bijvoorbeeld de raadsleden meegenomen naar twee locaties in buurgemeente Waalwijk, waar de huisvesting goed voor elkaar is. Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in een bestuursakkoord, waarbij ingezet werd op grootschalige woonlocaties en waarbij geen enkele locatie werd uitgesloten. Dit draagvlak bij de gemeenteraad is van groot belang geweest voor het verdere proces.”
Maar draagvlak bij omwonenden is minstens zo belangrijk, benadrukt de wethouder. “Als je ze confronteert met een kant-en-klaar plan, zetten ze hun hakken in het zand.” Dus ging de gemeente al vroegtijdig in gesprek met bewoners. Dusschooten: “Als een locatie door de gemeente als kansrijk werd bestempeld, werd een klankbordgroep van omwonenden samengesteld. Bewoners konden op die manier hun zorgen uiten en aangeven welke zaken ze geregeld wilden hebben.” Zo was er bijvoorbeeld de wens om een smal fietspad aan te passen, omdat veel internationale medewerkers op de fiets naar hun werk zouden gaan. Maar ook de vraag om voldoende parkeerruimte, om parkeerproblemen te voorkomen. Of het regelen van een algemeen telefoonnummer dat bij overlast kon worden gebeld. Dusschooten: “Dergelijke afspraken worden vervolgens vastgelegd in een bijlage bij de vergunningverlening. Daardoor neem je op voorhand al veel weerstand weg.”
Acht grootschalige woonlocaties
In totaal wil de gemeente Tilburg dat er acht grootschalige locaties komen voor internationale medewerkers, met zo’n 3.500 tot 5.000 huisvestingsplekken. Die ambitie is inmiddels voor de helft gerealiseerd, zegt Dusschooten. “Afgelopen november is een locatie voor ruim vierhonderd mensen geopend aan de Bundersestraat in Tilburg. Die voorziening is gerealiseerd door KaFra Housing, waar uitzendbedrijf OTTO Work Force de drijvende kracht achter is. KaFra Housing heeft met deze stapelbare units echt iets moois gerealiseerd. Er zijn gemeenschappelijke ruimtes, sportfaciliteiten en er is een huismeester die 24/7 het welzijn van de bewoners in de gaten houdt.”
“Zorg dat je samen met de gemeenteraad beleid maakt en organiseer.” – Oscar Dusschooten, wethouder gemeente Tilburg
Adviezen voor collega-bestuurders
Voor gemeenten die ook aan de slag willen met de goede huisvesting voor internationale medewerkers heeft Dusschooten een aantal adviezen. “Allereerst: zorg dat je samen met de gemeenteraad beleid maakt. Maak de grote economische waarde van internationale medewerkers inzichtelijk en organiseer werkbezoeken naar huisvestingslocaties die als voorbeeld kunnen dienen. Ten tweede: neem omwonenden van het begin af aan mee. Wek niet de indruk dat het om kant-en-klare plannen gaat, want anders komt het als een boemerang bij je terug. Ten derde: wees volledig transparant in je informatievoorziening. Zo hebben wij op onze website een kaart met alle mogelijke huisvestingslocaties, waarbij is aangegeven of ze wel of niet kansrijk zijn. Trap daarbij niet in de val dat je tijdens gemeenteraadsvergaderingen het over specifieke locaties gaat hebben, want dat leidt vaak tot veel emotie en ingewikkelde debatten. En tot slot: zorg voor betrouwbare partners waar je zaken mee doet. Ga alleen in zee met gecertificeerde uitzendorganisaties die huisvesting op een professionele wijze kunnen organiseren. Kwalitatief goede huisvesting voor internationale medewerkers is geen utopie. Als je het als gemeente wilt, dan kan het.”
Adviezen in het kort
- Maak samen met de gemeenteraad beleid.
- Organiseer werkbezoeken naar huisvestingslocaties die als voorbeeld kunnen dienen.
- Neem omwonenden van het begin af aan mee, confronteer ze niet met kant-en-klare plannen.
- Wees volledig transparant in de informatievoorziening.
- Ga alleen in zee met gecertificeerde uitzendorganisaties die huisvesting op een professionele wijze kunnen organiseren.
Handreiking huisvesting arbeidsmigranten ondersteunt gemeenten
Om gemeenten zo goed mogelijk op weg te helpen bij het maken van beleid rond de huisvesting van arbeidsmigranten, heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken een handreiking laten opstellen.
“Huisvesting van arbeidsmigranten is een complexe materie,” zegt Jeroen van Broekhoven, projectleider bij Rho Adviseurs. “Deze handreiking ondersteunt gemeenten bij het maken van beleid, waardoor snellere huisvesting van arbeidsmigranten mogelijk wordt. De focus ligt daarbij op de ruimtelijke ordeningsinstrumenten en aanpalende instrumenten, zoals de huisvestingsverordening.” Het hele proces begint volgens Van Broekhoven met de vraag: wat willen we eigenlijk als gemeente en hoe maken we een visie? “Vervolgens komen andere vragen aan bod, zoals wat is een geschikte plek en hoe zorgen we ervoor dat die huisvesting er daadwerkelijk komt?”
Volgens Van Broekhoven is er een aantal belangrijke tips te geven. “Ten eerste: zorg als gemeente vooral dat je vroegtijdig in gesprek gaat met de omgeving. Ten tweede: kijk zorgvuldig of de locatie geschikt is voor de behoefte van de doelgroep. Ten derde: wees creatief en kijk ook naar bestaande locaties, zoals leegstaande kantoorruimtes of scholen. Ten vierde: voorkom overlast door het aanstellen van beheerders. En tot slot: doe het niet alleen. Maar doe het samen met buurgemeenten om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen.”
Lees de handreiking.
Dit artikel is onderdeel van de reeks “Internationale medewerkers verdienen beter”. Lees ook het artikel met ABU-bestuurslid Tom van der Vorst en het artikel met CEO van OTTO Work Force Frank Gool.
Dit artikel verscheen eerder in Uitzendwerk – Maart 2022 – Nummer 1.
