Stelling: 'Platformwerk legt een bom onder cao’s en daarmee onder de goede arbeidsverhoudingen tussen werkgevers en werknemers'
“Transparantie en vrijheid van een platform leiden juist tot betere arbeidsverhoudingen”
“Ik ben het eens met het eerste deel van de stelling, dat platformwerk een bom legt onder de cao’s. Platforms zorgen voor opschudding en disruptie. De oude modellen werken niet meer, er zijn nu betere oplossingen om te voldoen aan de vraag uit de markt. Je ziet een tweedeling ontstaan: wie behoefte heeft aan vrijheid en flexibiliteit, kiest voor platformwerk en zzp-schap. Wie graag meer zekerheid wil, kiest voor loondienst en de uitzend-cao. Maar platforms leggen zeker geen bom onder de goede verhoudingen tussen werkgevers en werknemers. Integendeel. Je kunt niet alle platformen over een kam scheren, maar bij ons betekent platformwerk ultieme vrijheid voor zowel de freelancer als de opdrachtgever. Freelancers kiezen zelf of ze zich willen verzekeren of willen sparen voor hun pensioen. Via een ratingsysteem kunnen beide partijen elkaar bovendien beoordelen. Soms blijkt een opdracht niet helder, soms blijkt een opdrachtnemer ondermaatse kwaliteit te hebben geleverd. Daarover ontstaat dan discussie, wat resulteert in betere voorwaarden en meer heldere afspraken. Dit leidt uiteindelijk dus tot meer tevredenheid en betere arbeidsverhoudingen. Het is zeer de vraag of deze groep werkenden een cao nodig heeft. De freelancer zelf zit daar helemaal niet op te wachten. Ze verenigen zichzelf al via allerlei community’s. Onze rol? Als platform vinden wij dat we een zorgplicht hebben naar deze freelancers. We spreken alle kandidaten minstens een keer. De eerste vraag die we dan altijd stellen: ‘Wat is volgens jou het verschil tussen loondienst en freelancerschap?’ We willen er zeker van zijn dat mensen weten waar ze aan beginnen.”
- Pim Graafmans, managing director YoungOnes, online marktplaats voor freelancers
"Koppel zekerheden los van de contractvorm, dan ben je van een hoop gedoe af"
“Het ligt aan het soort platformwerk. Het schoonmaken van huizen is vaak zwaar onderbetaald, zwart werk. Nu gebeurt dat voor een klein deel via platforms. Nog steeds geen vetpot, maar het biedt werkenden meer dan voorheen. Ook komen er steeds meer platforms die de uitzendconstructie gebruiken. En dan zijn er freelance-platforms zoals Temper. Daar wordt de cao inderdaad omzeild. Maar de dynamische prijsstelling die ze hanteren, pakt vaak positief uit voor werkenden. In een schaarse markt als die van horecapersoneel, liggen de tarieven vaak hoger dan de cao. Let wel: platforms veroorzaken de problemen niet. Het probleem is de onduidelijkheid in de regelgeving en het gebrek aan handhaving. Nu is de politiek aan zet: ga terug naar de tekentafel en denk na over een fundamenteel nieuw arbeidsstelsel. Koppel zekerheden en verplichtingen los van de contractvorm en bedenk hoe je deze op een andere manier kunt borgen.
Platformwerkers kunnen zichzelf ook organiseren. Daar ligt een belangrijke rol voor de vakbonden. Zij zijn nu vooral bezig met het aanklagen van platforms. Beter kunnen ze werkers organiseren om zo collectieve voorwaarden goed te borgen. In Zweden zijn er wel sterke vakbonden. Zij maken nu cao-afspraken met platforms. Ook de platforms zelf kunnen zich verenigen en gedragsregels opstellen, net zoals de uitzenders in het verleden hebben gedaan. Ze kunnen zoeken naar een goede balans tussen verantwoordelijkheid en bescherming van mogelijk kwetsbare werkers. Tot slot: de arbeidsmarkt buiten de platforms is ook niet altijd even eerlijk. De uitzendbranche kent ook zijn uitwassen. Ik denk dat een stukje relativeringsvermogen voor alle partijen op zijn plaats is.”
- Martijn Arets, internationaal platformexpert
De ABU over platformwerk
Platformwerk heeft voordelen, maar brengt ook maatschappelijke risico’s met zich mee. Het is daarom belangrijk dat werken via platforms in goede banen wordt geleid. Een (zelf)regulerend kader voor platformwerk, duidelijkheid over de status van de platformwerker en een gelijk speelveld voor verschillende typen werkbemiddelaars zijn noodzakelijk. De positie van platformwerkers is vooral gediend bij duidelijkheid over het zelfstandig ondernemerschap. De ABU pleit ervoor om de zelfstandige een duidelijke plek te geven in het civiele recht.
Dit artikel stond in het blad Uitzendwerk, september 2019
