ABU: Algemene Bond Uitzendondernemingen

Inzicht in de wereld van werk in de zorgsector

De zorgsector in Nederland staat onder grote druk. Met nijpende personeelstekorten en een toenemende zorgvraag kraakt het systeem in zijn voegen. Toch zijn er mogelijkheden om de krapte te verlichten. “Technologische innovaties, flexibiliteit en modern werkgeverschap spelen een sleutelrol.”

“In de zorgsector wordt de krapte ongelijk gevoeld, zowel geografisch als binnen verschillende zorgsectoren,” zegt Anneke Westerlaken, voorzitter van de branchevereniging voor ouderenzorg ActiZ. “Maar de krapte is voelbaar in alle deelsectoren. In zorg & welzijn zijn er momenteel 68.000 vacatures. In de ouderenzorg is het probleem het grootst. We hebben nu al 16.400 vacatures en de verwachting is dat dit aantal de komende jaren alleen maar zal stijgen.”

Geen eenvoudige oplossing

Hoewel er geen eenvoudige oplossing is voor de arbeidsmarktkrapte, ziet Westerlaken wel kansen. “Het aantrekkelijker maken van het werken in de zorg is essentieel. Hogere lonen, grotere contracten en meer aandacht voor het welzijn van medewerkers kunnen bijdragen aan het aantrekken én behoud van personeel.” De deelsector ouderenzorg wordt extra zwaar getroffen door het dubbele effect van een toenemende vraag naar zorg door vergrijzing en het feit dat ook de zorgmedewerkers zelf ouder worden. “De werkdruk en het ziekteverzuim zijn hoog. De rek lijkt er steeds meer uit te zijn,” constateert Westerlaken. “Dat heeft niet alleen een directe impact op de zorgprofessionals, maar ook op de manier waarop we zorg leveren.”

“We moeten collectief onze verantwoordelijkheid nemen om de druk op de zorg te verminderen.”

Anneke Westerlaken, voorzitter ActiZ

Duidelijkheid over zzp’ers

Een ander belangrijk thema is de positie van zzp’ers in de zorg, zeker met de aankomende Wet VBAR en de strengere handhaving van de Wet DBA. De zorgsector is op sommige plekken afhankelijk van zzp’ers, die vooral kiezen voor meer flexibiliteit in hun werk. De nieuwe regels zorgen echter voor veel onzekerheid bij zelfstandigen. “Als zorgsector hebben we vooral behoefte aan duidelijkheid van de politiek,” stelt Westerlaken. “Voor ons is het belangrijk een balans te vinden tussen flexibiliteit en zekerheid. Het grootste deel van de zorg moet door vaste medewerkers geleverd worden. Maar om ‘piek en ziek’ op te vangen, hebben we een flexibele schil hard nodig.” Het is daarbij wel de vraag of de huidige zzp’ers wel opnieuw in vaste dienst willen. “Als ze dat niet willen, kan uitzenden een logische stap zijn,” aldus Westerlaken. “Ik denk dat de uitzendbranche een belangrijke partner kan zijn om de benodigde flexibiliteit te bieden, maar liever nemen organisaties mensen direct in dienst.”

Modern werkgeverschap

Daarbij is ‘modern werkgeverschap’ belangrijk, benadrukt Westerlaken. “Zorgprofessionals willen duidelijk meer regie over de eigen werkuren, vandaar dat wij nu ook de regie-arbeidsovereenkomst aanbieden. Daarin spreken werkgever en werknemer af hoeveel uren iemand op kalenderjaarbasis werkt en de zorgprofessional kan vervolgens zelf bepalen wanneer die uren gewerkt worden.” Een ander voorbeeld van modern werkgeverschap is meer aandacht voor vitaliteit en levensfase. “Er zijn nu meer vrouwen dan ooit op de arbeidsmarkt. Hoe zij hun werk willen inrichten hangt ook af van de levensfase waarin ze zitten. Denk aan het hebben van jonge kinderen of vijftigplussers die in de overgang zijn.”

Pieter Philippart, manager Business Development Driessen

“Er is grote behoefte aan autonomie”

“De oplossing voor de toenemende arbeidsmarktkrapte in de zorg ligt natuurlijk in het aantrekken van meer arbeidskrachten. Maar aangezien die er niet zijn, zijn er een paar knoppen om aan te draaien. We kunnen de laatste groep onbenut arbeidspotentieel aan het werk helpen, meer uren werken, langer doorwerken en de productiviteit verhogen. Het creëren van een werkomgeving waarin zorgmedewerkers zich gewaardeerd en gelukkig voelen leidt tot minder verzuim, meer creativiteit, hogere motivatie én hogere productiviteit. Werkgeluk, gebaseerd op autonomie, competentie en verbondenheid, speelt ook een sleutelrol in het behouden van medewerkers. Het is niet voor niets dat er momenteel zoveel zzp’ers in de zorg zijn. Er is grote behoefte aan autonomie, oftewel de vrijheid om je werk vorm te geven op de manier zoals jij wilt. Inhoudelijk, maar ook in werktijden. De zorg zal op de een of andere manier moeten proberen aan deze behoefte te voldoen. Uitzendbureaus kunnen hierbij helpen met flexibele arbeidsoplossingen en zorginstellingen ondersteunen in het waarborgen van werkplezier, zelfs onder hoge werkdruk.”

 

Fundamentele verandering

Ook is Westerlaken optimistisch over de mogelijkheden voor innovatie en creativiteit in de sector. “We zien steeds meer gebruik van technologie om werk te verlichten. Denk aan spraakgestuurd rapporteren. Of aan robots die zorgprofessionals ondersteunen. Of robots die cliënten stimuleren om te bewegen, hen gezelschap houden of reminders geven voor medicijngebruik. Maar je kunt ook innovatief zijn in je personeelswerving. Zo zien we dat er steeds meer samengewerkt wordt met sociale werkbedrijven en gemeenten, om bijvoorbeeld statushouders naar werk in de zorg te begeleiden. En zorginstellingen steeds meer openstaan voor zij-instromers.” Ook ziet ze potentie in burgerinitiatieven, zoals zorgzame gemeenschappen, waarbij bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de inkoop van zorg. “Er zijn veel mooie voorbeelden waarbij technologie, maatschappelijke betrokkenheid en creatieve oplossingen bijdragen aan het verlichten van de druk in de zorg,” zegt ze.

Zorg anders organiseren

“Deze initiatieven bieden hoop voor de toekomst, maar de echte uitdaging ligt in een fundamentele verandering van hoe we zorg zien en organiseren,” stelt Westerlaken. Want de krapte aan personeel dwingt onvermijdelijk tot keuzes, zo maakt ze duidelijk. “We moeten als samenleving nadenken over wat echte zorgvragen zijn en wat ook op andere manieren opgelost kan worden. Niet elke levensvraag is een zorgvraag. Maar we moeten er wel voor waken dat de meest kwetsbaren altijd toegang blijven houden tot zorg.” Hoewel de zorg voor grote uitdagingen staat, blijft Westerlaken hoopvol. “We moeten collectief onze verantwoordelijkheid nemen om de druk op de zorg te verminderen. De uitzendbranche kan daarbij met zijn kennis en expertise een belangrijke rol spelen.”

Roy Looijkens, Managing Consultant BKV

“De toekomst van zorg vraagt om een nieuwe kijk op werk.”

“In de zorgsector zien we een verschuiving naar modern werkgeverschap, waarin uitzendbureaus een cruciale rol spelen. Door de steeds nijpender personeelstekorten en de veranderende wet- en regelgeving zijn zorgprofessionals zich steeds vaker aan het heroriënteren. Uitzendbureaus bieden niet alleen tijdelijke oplossingen, maar helpen zorgverleners ook om hun carrière te verbreden en nieuwe deelsectoren te ontdekken. Die flexibiliteit is essentieel om zorginstellingen de kans te geven in te spelen op wisselende vraag en aanbod, zonder concessies te doen aan de kwaliteit van zorg. Daarnaast creëren regionale samenwerkingsverbanden nieuwe mogelijkheden om personeel efficiënt in te zetten. Het hybride model, waarin zorgprofessionals in verschillende rollen actief kunnen zijn, is een groeiende trend die zowel door zorginstellingen als door de uitzendbranche wordt omarmd. Flexibele krachten en tijdelijk dienstverband zijn niet langer een noodoplossing, maar een waardevolle aanvulling op de vaste schil. De toekomst van zorg vraagt om een nieuwe kijk op werk, waarbij uitzendbureaus een sleutelrol spelen in het verbinden van de juiste mensen met de juiste plekken.”

Gerelateerde artikelen