Zzp is surplace arbeidsmarkt geworden
Het was het leitmotiv van opperlobbyist Niek Jan van Kesteren van werkgeversvereniging VNO-NCW: ‘Alles moet veranderen, opdat alles hetzelfde blijft’. Ik moest er deze week aan denken naar aanleiding van de zzp-voorstellen van minister Koolmees.
Om zzp en arbeidsmarkt goed te regelen, moet eigenlijk ‘alles veranderen’. Lees: ons sociale stelsel moet volledig op de schop. Maar daarvoor moeten we op de commissie-Borstlap wachten. Het zal daarna jaren duren voordat de verbouwing een feit is. Tot die tijd dreigt dat ‘alles hetzelfde blijft’.
Want, zo bleek deze week, politiek en polder zijn sterk verdeeld over de huidige voorstellen van Koolmees. De zzp-wetgeving is de surplace van de arbeidsmarkt geworden. Al vijf jaar stilstand.
Die stilstand is desastreus voor de arbeidsmarkt. Dat ervaren uitzenders elke dag. Zij zien opdrachtgevers schaamteloos vragen of uitzendkrachten kunnen worden ‘omgezet’ naar zzp. Opdrachtgevers benaderen uitzendkrachten rechtstreeks met de boodschap dat zzp veel voordeliger is. En dat ook voor werkzaamheden als orderpikker, garderobemedewerker of beveiliger.
Dat heeft weinig tot niets met zelfstandigheid of ondernemerschap te maken. Het gaat gewoon om goedkoop, goedkoper, goedkoopst. Een ‘win-win’ van enkele euro’s voor opdrachtgever en werkende, ten koste van ons sociale stelsel.
Het voorgestelde minimumtarief van 16 euro is volstrekt ontoereikend om deze beweging op de arbeidsmarkt in te dammen. Sterker nog: het zal averechts werken en de race naar de bodem een nieuwe, gelegitimeerde impuls geven. Vakbonden vragen 25 euro: dat klinkt een stuk realistischer.
Stilstand en een gebrek aan handhaving hebben de basis van de arbeidsmarkt tot een wild west gemaakt. Daar willen wij vanaf. Maar de overheid lijkt niet van zins echt in te willen grijpen. De zzp-voorstellen van Koolmees bieden althans geen soelaas en handhaving ligt niet in het verschiet.
Misschien hebben we, net als voor ons klimaat, ook voor de arbeidsmarkt een rechtszaak zoals ‘Urgenda’ nodig om de overheid te dwingen om op te treden.
We kunnen ons de stilstand niet veroorloven.
