“Er zijn grote vraagstukken die dringend om een oplossing vragen”
Op Prinsjesdag presenteerde het demissionaire kabinet de Miljoenennota. Maar de beleidsvoornemens die erin staan, zijn teleurstellend, zo vindt de ABU. Volgens Sieto de Leeuw en Jurriën Koops worden noodzakelijke hervormingen vooral doorgeschoven naar een volgend kabinet. “We hebben snel een stabiel kabinet nodig, dat met visie en daadkracht aan de slag gaat om de grote problemen van dit land aan te pakken.”
“Onze economie staat er echt heel goed voor,” constateert ABU-directeur Jurriën Koops aan het begin van het gesprek. “Het huidige kabinet verdient daarvoor echt een pluim. Het is te danken aan het massieve steunpakket van de overheid dat veel bedrijven de coronacrisis overleefd hebben en een ernstige economische terugval is voorkomen.” Uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CSB) blijkt dat de economie in het derde kwartaal harder is gegroeid dan eerder werd verwacht. Koops: “Ging het CBS in augustus nog uit van een groei van 3,1 procent, nu is dat bijgesteld naar 3,8 procent. Daarmee is de economie weer bijna terug op het niveau van eind 2019. Ik denk dat iedereen hier een jaar geleden voor had getekend.”
Over de Miljoenennota die op Prinsjesdag werd gepresenteerd, is de ABU een stuk minder enthousiast. “Een van de grootste problemen van dit moment is de mismatch op de arbeidsmarkt,” zegt ABU-voorzitter Sieto de Leeuw. “De paradoxale situatie is, dat er steeds meer moeilijk vervulbare vacatures bijkomen en er tegelijkertijd een groot onbenut arbeidspotentieel is. Ik lees in de Miljoenennota niets over hoe die mismatch opgelost moet gaan worden. Op dat vlak kan de uitzendbranche een deel van de oplossing bieden.”
Ontbreken opvolging SER-advies
Er wordt in de Miljoenennota wel verwezen naar het rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en naar het rapport van de commissie-Borstlap, maar over het SER-advies wordt met geen woord gerept, vervolgt de ABU-voorzitter. “En dat terwijl een breed gedragen hervorming van de arbeidsmarkt een van de grote uitdagingen is waar Nederland voor staat. Je zag dat terug in de reactie die VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland op Prinsjesdag naar buiten brachten. De teneur was: er is ontzettend veel te doen, er kan dus niet gewacht worden,” zegt De Leeuw. Volgens Koops is dat kenmerkend voor hoe de overheid de afgelopen jaren opereert. “Men is groot in het oplossen van kleine problemen, maar klein in het oplossen van grote problemen.” Toch ziet Koops wel ‘een paar groene grassprietjes’ in de Miljoenennota. “Werkenden, werkzoekenden en zelfstandigen kunnen vanaf 1 maart 2022 tot duizend euro aanvragen voor scholing. Dat sluit aan bij de voorstellen die het Platform Toekomst van Arbeid (red. een samenwerking van partijen actief in werken, leren en verzekeren) eerder heeft gedaan.” Ook het rechtsvermoeden op een arbeidsovereenkomst voor zelfstandigen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, is een voorstel met perspectief, vindt hij. “Dat is het begin van een hervorming waarbij je zorgt voor een gelijk speelveld en daar horen ook arbeidsneutrale zekerheden voor mensen bij.”
Minderheidskabinet
Maar behalve een paar groene grassprietjes, munt de Miljoenennota vooral uit in gebrek aan ambitie, meent De Leeuw. “De totale Rijksbegroting bedraagt 353 miljard euro. Het grootste deel daarvan gaat naar de zorg, het onderwijs en de sociale zekerheid. Er wordt bijzonder weinig geïnvesteerd in de arbeidsmarkt en in het sociale beleid.” Het is volgens Koops dan ook van groot belang dat er zo snel mogelijk een nieuw kabinet komt. “Er zijn grote vraagstukken die dringend om een oplossing vragen: de vastgelopen woningmarkt, de klimaatverandering, de zorg en arbeidsmarkt. Dat vraagt om een kabinet dat met visie, eendracht en daadkracht aan de slag gaat. Er wordt nu gesproken over een minderheidskabinet, maar ik vraag me af of zo’n kabinet in staat is om grote veranderingen te bewerkstelligen.”
Het uitblijven van een nieuw kabinet is voor de ABU echter geen reden om stil te blijven zitten, benadrukt De Leeuw. “Wij gaan door om verder invulling te geven aan ons werkgeverschap en het vergroten van de kwaliteit in de branche. Zo stellen we bij de cao-onderhandelingen voor om het uitzendbeding terug te brengen naar 52 weken, doen we concrete voorstellen om het pensioen van uitzendkrachten te verbeteren en willen we toewerken naar gelijkwaardige beloning voor uitzendkrachten.” Niettemin maakt het ontbreken van een nieuw kabinet de cao-onderhandelingen wel lastig, legt Koops uit. “Voor delen van het SER-advies is nieuwe wetgeving nodig. En zolang die wetgeving er niet is, is het niet mogelijk om op een aantal punten afspraken met de bonden te maken. Dat geldt bijvoorbeeld voor het vervallen van de onderbrekingstermijn of voor de oproepcontracten: zolang we niet weten welke kant het opgaat, weten we ook niet hoe we dat moeten uitvoeren. Maar we gaan zeker niet met de armen over elkaar zitten wachten tot er een nieuw kabinet is. Alles wat we kunnen doen om te investeren in goed werkgeverschap en de kwaliteit van uitzendwerk, zullen we ook doen.”
De belangrijkste punten voor de uitzendbranche uit de Miljoenennota:
- Werkenden, werkzoekenden en zelfstandigen kunnen vanaf 1 maart 2022 tot duizend euro aanvragen voor scholing (STAP-regeling).
- Voor de SLIM-regeling, die werkgevers stimuleert om te investeren in een leercultuur, is 49 miljoen euro beschikbaar.
- Gemeenten krijgen vanaf 2022 de middelen om mensen met een loonkostensubsidie aan het werk te helpen.
- Het kabinet wil de verschillen tussen werknemers en zzp’ers verkleinen.
- Het kabinet stelt 46 miljoen euro beschikbaar aan gemeenten voor de inburgering.
- In 2022 gaat het kabinet verder met de aanbevelingen van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten; er komt onder meer een sterkere regulering van de uitzendbranche door een certificeringsstelsel.
- Het lage-inkomensvoordeel (LIV) blijft tot 2024 beschikbaar; vanaf 2025 worden de gelden daarvoor volledig overgeheveld naar het loonkostenvoordeel (LKV).
- Er komen regionale marktdagen voor overheidsaanbestedingen, waaraan ook uitzenders kunnen deelnemen.
