Mariëtte Patijn (GL/PvdA): “Wij willen zekere contracten stimuleren”
Op 22 november zijn er nieuwe verkiezingen. Wat staat in de verkiezingsprogramma’s over de arbeidsmarkt en de uitzendbranche? “In ons verkiezingsprogramma staat de kwaliteit van werk centraal. Dan gaat het om meer dan een goede beloning. Het gaat óók over een zeker contract, autonomie, zeggenschap en gezond en veilig kunnen werken,” zegt Mariëtte Patijn, kandidaat Tweede Kamer voor GroenLinks-PvdA. “Dat gezond en veilig werken, staat momenteel sterk onder druk en dat is zorgwekkend.” Om zekere contracten te stimuleren, wil GroenLinks-PvdA werkgevers belonen die mensen in vaste dienst nemen en werkgevers die dat niet doen meer laten betalen. “We zien de uitvoering van het SER-MLT- advies als een belangrijke eerste stap. Dat is een gedegen en door de sociale partners gedragen advies. Laten we dat nu vooral integraal gaan uitvoeren.”
In lijn met het SER-MLT-advies wil GroenLinks-PvdA dat er drie contractvormen overblijven. Allereerst het vaste contract. “We vinden dat 85 procent van alle werkenden gewoon in loondienst moet zijn.” De tweede groep is die van de zzp’ers. “We zullen echt helderheid moeten scheppen over wat precies zelfstandige arbeid is. Het moet gaan om werk dat geen onderdeel is van de organisatie of dat niet behoort tot de gewone werkzaamheden en waarvoor bijzondere kennis nodig is.” Tevens wil GroenLinks-PvdA een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering en verplicht pensioen voor zelfstandigen waar opdrachtgevers aan meebetalen. De derde contractvorm is uitzendwerk. “Wat ons betreft gaat het dan om tijdelijk werk dat niet of moeilijk te voorspellen is of werk dat ontstaat door uitval door ziekte. We maken een einde aan draaideurconstructies, waarbij werkgevers en uitzendbureaus werknemers na drie tijdelijke contracten voor een halfjaar ontslaan, om hen daarna opnieuw tijdelijk in dienst te nemen.
“Onze keuze voor hogere lonen en goede arbeidsvoorwaarden betekent dat het overschot aan slecht betaald, onzeker, ongezond en onveilig werk verdwijnt.”
Mariëtte Patijn, kandidaat Tweede Kamer voor GroenLinks-PvdA
Meer grip op arbeidsmigratie
Op het gebied van arbeidsmigratie is het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA heel helder. “We zijn geen voorstander van ongereguleerde arbeidsmigratie van buiten de EU, behalve voor essentiële sectoren, zoals de zorg en bedrijven die betrokken zijn bij de energietransitie. En als dit echt nodig is, dan alleen als de arbeidsmigrant direct in dienst komt bij bijvoorbeeld het ziekenhuis en dus niet via het uitzendbureau.”
Patijn wil meer grip op arbeidsmigratie. En dus moeten we ons als land de vraag stellen wat voor economie wij willen zijn, stel zij. “Onze keuze voor hogere lonen en goede arbeidsvoorwaarden betekent dat het overschot aan slecht betaald, onzeker, ongezond en onveilig werk verdwijnt. We zijn voor het individuele recht om binnen de EU in een ander land te werken, maar maken een einde aan de uitbuiting van arbeidsmigranten als verdienmodel voor werkgevers. We verhogen het minimumloon naar 16 euro per uur, schaffen de ET-regeling af en verplichten werkgevers om 85 procent van de arbeidsmigranten in dienst te nemen. Ook koppelen we het werk los van vervoer, de zorgverzekering en huisvesting om arbeidsmigranten minder afhankelijk te maken van opdrachtgevers. We voeren een vergunning in voor uitzendbureaus en trekken de vergunning in als ze de wet overtreden. In sectoren waar de grootste misstanden voorkomen, verbieden we de inhuur van uitzendkrachten. We geven de Arbeidsinspectie meer middelen en bevoegdheden om hard te kunnen optreden tegen malafiditeit. En gemeenten gaan een leefbaarheidstoets uitvoeren bij het toelaten van nieuwe bedrijvigheid.”
Aanpak personeelstekorten
Om iets te doen aan de grote personele tekorten op de arbeidsmarkt kijkt GroenLinks-PvdA verder dan alleen maar naar arbeidsmigratie. “Allereerst zullen we dus keuzes moeten maken welke economische activiteiten we wel en niet in ons land willen. Verder zullen we moeten inzetten op productiviteitsverbetering door innovatie. Daarnaast willen we een Werkgarantiefonds dat door werkgevers en de overheid wordt gevuld en dat is bedoeld voor omscholing, van-werk-naar-werktrajecten en financiële compensatie bij inkomstenverlies. Dat fonds is specifiek bedoeld voor werknemers die werken in sectoren waar bedrijvigheid verdwijnt, zoals ook gebeurde bij bijvoorbeeld de kolencentrales. Van-werk-naar-werktrajecten gaan we zoveel mogelijk organiseren via regionale werkcentra, waar tevens onderwijs aan laaggeletterden wordt georganiseerd. Voor de zorg en het onderwijs moet er een deltaplan komen om ‘afhakers’ weer terug te brengen naar deze sectoren. En tot slot willen we basisbanen creëren voor mensen die onder de Participatiewet of Wajong vallen als ze geen werk kunnen vinden. Welke rol wij daarbij zien voor uitzendorganisaties? Uitzenders zullen altijd een rol hebben bij het zoeken naar werk voor de mensen die dat vanuit de bijstand of de WW zelf willen. Een allocatieve functie dus, zonder dat het dienstverband bij de uitzendorganisatie komt te liggen.”
Plannen van andere partijen
Lees ook de interviews met Dorien Blommers (D66), Daan de Kort (VVD), Tjebbe van Oostenbruggen (NSC) en Nicki Pouw-Verweij (BBB) over hun verkiezingsprogramma’s.
